________________
ભાવનાના
અચર્ય પાળવા એવી ગલી થાય.
(૬) વિષય-વિરાગ અને સ્ત્રી અંગેની અશુચિ ભાવનાના ખૂબ પરિશીલન (અભ્યાસ)થી કામ-ક્રીડા પર સૂગ ઊભી થાય; કેમકે એ ગધ્ધા-ગધ્ધી, કૂતરાકૂતરીની પશુક્રિયા લાગે. એવી સૂગથી વાસના વિકારો શાંત થતા આવે; એટલે બ્રહ્મચર્ય પાળવાની સરળતા અને મક્કમતા ઊભી થાય. આમાં વિષયવિરાગનું પરિશીલન કરવા માટે અર્થાત્ વૈરાગ્યનો હૃદયસ્પર્શી અભ્યાસ કરવા માટે દુન્યવી સારા સારા રૂપ, સ્પર્શ, શબ્દ વગેરે વિષયો પ્રત્યે મનમાં ભયની લાગણી, ધૃણા-સૂગ નફરત કર્યા કરવી. પૂછો સારા પ્રત્યે સૂગ શી રીતે જાગે ? કહો, એમાં કાતિલ ઝેર દેખવાથી સૂગ જાગે. જેમ દૂધપાકમાં ઝેર પડયાની જાણ થતાં એ દૂધપાક પ્રત્યે સૂગ થાય જ છે ને ? માત્ર સૂગ જ નહિ, પણ એનાથી ભય લાગે છે, કે “હાય બાપ ! જો ખાધો તો તો મર્યા જ સમજો !”
બસ, જો તીર્થકર ભગવાનના વચન પર જબ્બર શ્રદ્ધા હોય, તો આ દુન્યવી વિષયો અને એમાંય ખાસ કરીને સ્ત્રી-વિષયમાં હળાહળ ઝેરથી ય મહાભયંકર ઝેર દેખાય. બ્રહ્મચર્યમાં એ ઝેરથી બચવાનું મળે, એ બચી ગયાનો અતિશય આનંદ હોય. વિષયો મહાભયંકર એટલા માટે કે અનેક દુઃખદ દુર્ગતિના જન્મોમાં પારાવાર દુઃખ, ત્રાસ અને વિટંબણા વેઠવાનું લાવે છે. દીર્ઘદૃષ્ટિએ દેખાતા આ ભયંકર દુઃખોની અટકાયત પર વારે વારે ધ્યાન જવાથી બ્રહ્મચર્ય ખૂબ હોંશથી ઉછરંગથી અને અતિશય પાવર સાથે પળાય.
આ તો પરલોકની દૃષ્ટિએ ઝેરની વાત થઈ; પરંતુ આ લોકની દૃષ્ટિએ પણ એની ભયાનકતા એ દેખાય, કે સ્ત્રી-વિષયમાંનું ઝેર સ્ત્રી કે સ્ત્રીનું એક અંગ પણ નજરમાં આવે ત્યાં જ એનું ઝેર આપણી સચેતનાને નષ્ટ કરે છે. એટલે માનો કે ભગવાનની મૂર્તિ દર્શન-પૂજન-સ્મરણમાં મનમાં લાવ્યા હોઈએ, એની એ મનમાં પેઠેલ સ્ત્રીઅંગ તરત જ હકાલપટ્ટી કરે છે. મનમાં સ્ત્રીગાત્રનો રાગ ખડો કરી દે છે. ત્યારે “આવા અતિ અતિ દૂર્લભ વીતરાગ અરિહંત ભગવાન આપણને અહીં મળ્યા છતાં જો એવો સ્ત્રી-વિષય મનમાં પેસવા માત્રથી તારણહાર દેવાધિદેવની મગજમાંથી હકાલપટ્ટી કરતો હોય, તો આપણે એવી તે શી ભાંગ ખાધી છે કે એનાથી
૯૧
_Easy