________________
આપણને જે ગમે છે, એના આપણે ઓછા-વત્તા અંશે ગુલામ હોઈએ છીએ. અને જે સૌથી વધુ ગમે એને આપણે આપણી જાત વેચી દીધી હોય છે. આમાં મહત્ત્વની વાત એ છે કે ગમતી વસ્તુ છે જે કારણોથી ગમતી હોય, તે તે કારણો ખરેખર એમાં હાજર હોય ને તે તે કારણો તેમાં કાયમ રહેવાના હોય. તો ય એ વસ્તુથી આપણે દુઃખી જ થવાના હોઈએ છીએ.
સ્ત્રી જે જે કારણોથી ગમતી હોય, દા.ત. સૌન્દર્ય, કોમળતા, શુચિતા-આ બધું એનામાં હોતું નથી. આ બધી વસ્તુઓનો એમાં જે આભાસ થાય છે. એ આભાસના કારણો પણ એમાં કાયમ ટકતા નથી. સ્ત્રીનો વર્તમાન પણ દુઃખદાયક હોય છે.
અને એનામાં થતા પરિવર્તનો વધુ દુઃખદાયક હોય છે. સોળ વર્ષે જે સ્ત્રીમાં સૌન્દર્યનો આભાસ થતો હતો, તે જ સ્ત્રીનો અડધી સદીનો વિકાસ એને વૈરાગ્યનું કારણ બનાવી દે છે. એના જે અંગો મોહનો ઉદય કરતા હતા. એ જ અંગો મોહનો અસ્ત કરી દે છે. એને જોવી એ પણ “ત્રાસ હોય છે.
રાગથી ત્રાસ સુધીની આ યાત્રા એટલે જ ઘર-સંસાર. જેમાં સુખના શમણા હોય છે,
બ્રહ્મ
૩૦.
