________________
અ-૪ અષ્ટમંગલનું મૂળ-જૈન પરંપરા:
માંગલિક પ્રતીકોના ઉલ્લેખો દરેક ધર્મની પરંપરામાં તેમજ લૌકિક ગ્રંથોમાં પણ છે. પરંતુ, અનેક માંગલિક પ્રતીકોમાંથી નિશ્ચિત આઠ મંગલોની અષ્ટમંગલ તરીકેની ગણના સૌ પ્રથમ જૈનાગમગ્રંથોમાં જ છે. ત્યારબાદ અન્ય ધર્મોએ પણ પોતાની રીતે પોતાના આઠ મંગલ જણાવ્યા.
મથુરા પ્રાપ્ત ૨૦૦૦ વર્ષ પ્રાચીન અષ્ટમંગલયુક્ત ચોરસ છત્ર
એ જ રીતે, શિલ્પકલામાં પણ સૌ પ્રથમ અષ્ટમંગલના સામૂહિક ઉત્કીરણ ૨ હજાર વર્ષ જૂના મથુરાથી પ્રાપ્ત જૈન આયાગપટ્ટોમાં જ જોવા મળે છે. જેનું ચિત્ર આગળ પ્રારંભમાં ઉપર આપેલ છે. કુંભારીયાના હજાર વર્ષ પ્રાચીન શાંતિનાથ જિનાલયની દ્વારશાખ પર સામૂહિક અષ્ટમંગલનું અંકન જોવા મળે છે. પ્રાચીન જૈન હસ્તપ્રતોની બોર્ડરોમાં પણ સુશોભન માટે અષ્ટમંગલ કરેલા જોવાય છે. શ્વેતાંબર સંપ્રદાયમાં આજ સુધી એનું ઘણું જ ચલણ રહ્યું છે. શ્વેતાંબર સાધુ-સાધ્વીજી ભગવંતોના ઓઘામાં (રજોહરણમાં) મંગલ સ્વરૂપે અષ્ટમંગલ આલેખવાની પરંપરા છે. શ્રાવકોના
