________________ 78 ] ચૂકવતા હતા. જે કાળે પુરુષની બહેતર (72) કળા અને સ્ત્રીની ચેસઠ (64) કળાનું વ્યાવહારિક જ્ઞાન નિઃશુલ્ક અર્થાત વિનામૂલ્ય, પિતાનું કર્તવ્ય સમજીને વિદ્યાગુરુએ આપતા હતા. જે કાળે પ્રતિક્રમણ આદિ સૂત્ર ગણધર મહારાજ કૃત હેવાથી ગૃહસ્થ ભણાવવાનું દુઃસાહસ કરતા ન હતા. આજે સમ્યફ શ્રુતજ્ઞાન ભણાવવાના માધ્યમથી જે આજીવિકા અને માસિક વેતન લેવાનું અધમાધમ દુષ્કૃત્ય કરી રહેલ છે તે તે કઈ રીતે વિહિત નથી, એવું અધમ અપકૃત્ય પણ તે કાળે ન હતું. જે કાળે આજની જેમ ગૃહસ્થ ધર્મોપદેશ દેવાનું અક્ષમ્ય દુઃસાહસ કરતા ન હતા. ધર્મોપદેશ તે પંચમહાવ્રતધારક ગીતાર્થ ગુરુમહારાજ સાહેબે જ આપતા હતા. જે કાળે રાજાઓ દ્વારા દાન-પુણ્યનાં કાર્યો અર્થે કબૂતરોને ચણ નંખાતી, પશુઓને ઘાસ-ચારો નંખાતે, કૂતરાને રોટલા નંખાતા, સુકાતાં તળાવ કે ખાડાખાચિયામાંનાં માછલાને જિવાડવા પખાળીઓ દ્વારા તળાવ આદિમાં પાણી ભરાવાતું હતું. જે કાળે મળ-મૂત્રનાં ખાતરે અન્ન-કઠોળની ખેતીમાં પૂરતા ન હતા. જે કાળે આજના જેવાં અનીતિમય મહાપાપધામ ચલચિત્ર(સિનેમા) ન હતાં. જે કાળે આજની જેમ વાતવાતમાં માનની કુર હત્યા કે ઘર સંહાર થતું ન હતું. જે કાળે આજના