________________ [ 111 બુદ્ધિપૂર્વકના મહાવિજ્ઞાનના અતુલ બળથી વિશ્વના પરમ હિતાર્થે રાજનીતિનું પ્રવર્તન, અસિ–મસિ-કૃષિ અને કુંભ-લેહ-શિલ્પાદિ સે (100) કળા તેમજ અંતમાં ધર્મકળા પ્રવર્તનનું અતુલ સામર્થ્ય ધરાવે; એટલું જ નહિ, પણ રાજનીતિ આદિનું પ્રવર્તન કરી તેના દ્વારા જનસમુદાયને નિયમબદ્ધ કરીને, આર્ય સંસ્કૃતિમાં અચળ સ્થિર કરીને અંતમાં જીવમાત્રને એકાંતે પરમ હિતકર ધર્મશાસન પ્રવર્તાવે, તેને જ ઉપર્યુક્ત અધિકાર પ્રસ્થાપિત કરવાને હક્ક છે. હકકને હડકવા : ઉક્ત નક્કર સત્ય વ્યાખ્યા પ્રમાણે રાજનીતિ, અસિ મસિ કૃષિ આદિનું પ્રવર્તન કરી અન્તમાં ધર્મશાસનની સ્થાપના અને તેને પ્રવાહ ચાલુ રાખી તીર્થંકર પરમાત્માએ સમસ્ત વિશ્વ ઉપર અમાપ ઉપકાર કરેલ હેવાથી, સમસ્ત વિશ્વ અમારું છે એ અધિકાર પ્રસ્થાપિત કરવાને દાવે તે એકમાત્ર તીર્થંકર પરમાત્મા જ કરી શકે. તથાપિ દેવાધિદેવ તીર્થંકર પરમાત્માને હક્કને હડકવા ઊપડતે નથી. તીર્થંકર પરમાત્મા ત્રણ કાળમાં કદાપિ અધિકારની આંધી કે અથડામણ ઊભી કરતા નથી. ત્યારે ઉપર્યુક્ત વ્યાખ્યામાં જેનામાં કાંઈ જ ન હોવા છતાં વિશ્વ અમારું
