________________ કર્મપ્રકૃતિ બંધનકરણ | શ્રી સીમંધરસ્વામિને નમઃ | | નમો નમઃ શ્રીગુરુપ્રેમસૂરયે ! - - - - - શ્રી શિવશર્મસૂરીશ્વરજી વિરચિત કર્મપ્રકૃતિ ધનકરણ પદાર્થસંગ્રહ દ્વાદશાંગીનું બારણું અંગ દૃષ્ટિવાદ છે. તેના પાંચ ભેદ છે. તેમાં પૂર્વગત નામના ત્રીજા ભેદમાં ચૌદ પૂર્વોનો સમાવેશ થાય છે. તેમાંના બીજા અગ્રાયણીય પૂર્વમાં અનેક વસ્તુઓ છે. તેમાંની પાંચમી વસ્તુમાં 20 પ્રાભૂતો છે. તેમાં ચોથું કર્મપ્રકૃતિ નામનું પ્રાભૃત છે. તે 24 અનુયોગદ્વારવાળું છે. તેમાંથી શિવશર્મસૂરીશ્વરજી મહારાજે કર્મપ્રકૃતિ ગ્રંથનો ઉદ્ધાર કર્યો છે. તેની ઉપર અજ્ઞાતકર્તક ચૂર્ણિ છે. કર્મપ્રકૃતિ મૂળ ગ્રંથ ઉપર શ્રીમલયગિરિસૂરિ મહારાજે અને મહોપાધ્યાય શ્રીયશોવિજયજી મહારાજે ટીકાઓ રચી છે. કર્મપ્રકૃતિ મૂળ અને ચૂર્ણિ ઉપર શ્રીમુનિચન્દ્રસૂરિ મહારાજે ટીપ્પણ રચેલ છે. શ્રીચન્દ્રર્ષિમહત્તરાચાર્યજીએ પંચસંગ્રહ નામનો ગ્રન્થ રચેલ છે. તેની ઉપર તેમણે ટીકા પણ રચી છે. શ્રીમલયગિરિસૂરિ મહારાજે પણ પંચસંગ્રહ ગ્રન્થ ઉપર ટીકા રચી છે. આ બધા ગ્રન્થોના આધારે આ પદાર્થોનું નિરૂપણ કરાય છે. કર્મની મૂળ પ્રકૃતિઓ 8 છે અને ઉત્તર પ્રવૃતિઓ 158 છે. તે ભેદો અને તેમનું વર્ણન પહેલા કર્મગ્રંથમાંથી જાણી લેવું.
