________________ પ્રકૃતિસમુદાહાર 1 79 અહીં બે દ્વારો છે. તે આ પ્રમાણે છે - (i) પ્રમાણ - દરેક પ્રકૃતિમાં અસંખ્યલોકાકાશપ્રદેશ પ્રમાણ સ્થિતિબંધના કાષાયિક અધ્યવસાયો છે. (i) અલ્પબદુત્વ - 8 કર્મોમાં સ્થિતિબંધના કાષાયિક અધ્યવસાયોનું અલ્પબદુત્વ આ પ્રમાણે છે - { પ્રકૃતિ | કાષાયિકઅધ્યવસાયોનું અલ્પબદુત્વ આયુષ્ય અલ્પ નામ, ગોત્ર અસંખ્યગુણ (પરસ્પર તુલય) જ્ઞાનાવરણ, દર્શનાવરણ, 1 અસંખ્યગુણ4 (પરસ્પર તુલ્ય) વેદનીય, અંતરાય કષાય મોહનીય અસંખ્યગુણ4 દર્શન મોહનીય અસંખ્યગુણ | | જો કે આયુષ્યના ઉત્તરોત્તર સ્થિતિસ્થાનમાં કાષાયિક અધ્યવસાયો ઉત્તરોત્તર અસંખ્ય ગુણ છે અને નામ-ગોત્રના ઉત્તરોત્તર સ્થિતિસ્થાનમાં કાપાયિક અધ્યવસાયો ઉત્તરોત્તર વિશેષાધિક છે, છતાં આયુષ્યના જઘન્ય સ્થિતિસ્થાનમાં બહુ થોડા કાપાયિક અધ્યવસાયો છે અને નામ-ગોત્રના જઘન્ય સ્થિતિસ્થાનમાં ઘણા બધા કાપાયિક અધ્યવસાયો છે. વળી આયુષ્યના સ્થિતિસ્થાનો અલ્પ છે અને નામ-ગોત્રના સ્થિતિસ્થાનો ઘણા છે. તેથી આયુષ્યના કાષાયિક અધ્યવસાયો અલ્પ છે અને નામ-ગોત્રના કાષાયિક અધ્યવસાયો અસંખ્યગુણ છે. A પલ્યોપમના અસંખ્યાતમા ભાગ પ્રમાણ સ્થિતિસ્થાન પછી કાષાયિક અધ્યવસાયો દ્વિગુણવૃદ્ધ થાય છે. તેથી 1 પલ્યોપમને અંતે પણ કાષાયિક અધ્યવસાયો અસંખ્યગુણવૃદ્ધ થાય છે. તો પછી 10 કોડાકોડી સાગરોપમને અંતે અને 30 કોડાકોડી સાગરોપમને અંતે તો કાષાયિક અધ્યવસાયો અસંખ્યગુણવૃદ્ધ થાય એ યુક્ત છે. નામ-ગોત્ર કરતા જ્ઞાનાવરણ, દર્શનાવરણ, વેદનીય, અંતરાયના સ્થિતિસ્થાનો 10 કોડાકોડી સાગરોપમ જેટલા અધિક છે, તેમના કરતા કષાય મોહનીયના સ્થિતિસ્થાનો 10 કોડાકોડી સાગરોપમ જેટલા અધિક છે, તેમના કરતા દર્શન મોહનીયના સ્થિતિસ્થાનો 30 કોડાકોડી સાગરોપમ જેટલા અધિક છે. માટે નામ-ગોત્ર કરતા જ્ઞાનાવરણ-દર્શનાવરણ-વેદનીયઅંતરાયના કાષાયિક અધ્યવસાયો અસંખ્યગુણ છે, તેમના કરતા કષાય મોહનીયના કાષાયિક અધ્યવસાયો અસંખ્ય ગુણ છે, તેમના કરતા દર્શન મોહનીયના કાષાયિક અધ્યવસાયો અસંખ્યગુણ છે.
