________________ 15 સંઘભેદથી થતી ભયંકર શાસન-અપભ્રાજનાનું અપવાદમાર્ગનો આશ્રય લઈને પણ નિવારણ કરવું જોઈએ. આવા સમયે અપવાદમાર્ગનસ્વીકારીએ તો આજ્ઞાના વિરાધક બનીએ.” પ્રાંતે તેઓએ અપવાદમાર્ગનું આલંબન લઈ સંવત ૨૦૨૦માં પિંડવાડા મુકામે પટ્ટક કરી મહદંશે સંઘભેદનું નિવારણ કર્યું. મુંબઈમાં ઘણાં સંઘો સ્વપ્નદ્રવ્ય અમુક પ્રમાણમાં સાધારણમાં લઈ જતા હતા. તેથી દેવદ્રવ્યના ઉપભોગનો દોષ લાગતો હોવાથી તેનું નિવારણ કરવા પૂજ્યશ્રીએ મુંબઈના જૈન ટ્રસ્ટનું “મધ્યસ્થ સંઘ”ના નામે સંગઠન કરાવી તેઓને શાસ્ત્રથી અબાધિત માર્ગ બતાવ્યો, “દેરાસરનિભાવના ખર્ચમાં પહોંચી ન વળાય તો પૂજાદિની ઉછામણીઓની રકમ, આરતી-મંગળદીવાની ઉછામણીની રકમ, સ્વપ્નની ઉછામણીની રકમ વગેરે ખર્ચ દ્વારા તે પૂરો કરવો, કેમકે એ કલ્પિતદ્રવ્ય છે અને કલ્પિતદ્રવ્યનો દેરાસરના સર્વ કાર્યમાં ઉપયોગ કરી શકવાનું શાસ્ત્રસંમત છે. પરંતુ સ્વપ્નદ્રવ્યને સંપૂર્ણપણે દેવદ્રવ્યમાં લઈ જવું. જરાપણ સાધારણમાં લઈ જઈ શકાય નહિ.” યુવાનોના સંસ્કરણ માટે પૂજયશ્રીએ વેકેશનમાં ધાર્મિક શિબિરો શરૂ કરાવી. વિ.સં. ૨૦૨૩નું છેલ્લું ચાતુર્માસ પૂજ્યશ્રીએ ખંભાતમાં કર્યું. તેઓની વય 84 વર્ષની હતી. ધીમે ધીમે તેઓનું સ્વાથ્ય કથળવા લાગ્યું. શ્વાસ વગેરે વધવા માંડ્યા. વૈશાખ વદ ૧૧ના દિવસે એમનું આસન ઉપાશ્રયના બહારના હોલમાંથી પાછળ જ્ઞાનમંદિરના હોલમાં લેવામાં આવ્યું. સંધ્યા સમય થયો. પ્રતિક્રમણ કર્યું. ઉપમિતિના પદાર્થોનો પાઠ કર્યો. સાધુઓના મુખેથી સ્તવન-સજઝાય સાંભળવા લાગ્યાં. મુનિ ગુણરત્નવિજયજીએ અવંતિસુકુમાલની સજઝાય સંભળાવી. સૂરિમંત્રનો જાપ કરવા વસ્ત્રપરિવર્તન કર્યું. ચંડિલની શંકા થતા પુનઃ વસ્ત્રપરિવર્તન કરી ઈંડિલ ગયા. જેવા પાટ પર આવ્યાં ત્યાં ભારે શ્વાસ તથા છાતીમાં દર્દ શરૂ થયું. એકબાજુ અસહ્ય દર્દછે. બીજી બાજુ મોઢામાંથી સર્વસાધુઓ પ્રત્યે “ખમાવું છું' શબ્દો નિકળ્યા. પછી “વીર, વીર’ ઉગાર ચાલુ થયા. અંતે પૂજયશ્રી ઢળી પડ્યા. આત્મહંસલો ઉડી ગયો. દેહપિંજર પડી રહ્યું. 68 વર્ષનો સંયમપૂત આત્મા મુક્તિમાર્ગની મુસાફરીએ ઉપડી ગયો. સેંકડો સાધુઓના સુકાની, હજારો-લાખો જીવોના આધારભૂત, જિનશાસનના સ્તંભરૂપ, મહાસંયમી મહાપુરુષને કોટિ કોટિ વંદના...
