________________
૨૫૭
હિંદુસ્તાનનો પ્રાચીન ઇતિહાસ પલ્લવ જ હોવો જોઈએ. પલ્લવોની વંશાવળીઓમાં વિષ્ણુપ અને હસ્તિવર્મા એ બંને નામ આવેલાં છે. કાંચીને રાજા સિંહવર્મા બૌદ્ધ હતો.
ચાલુક્ય ઇતિહાસ શરૂ થાય છે તે છઠ્ઠા સૈકાના બીજા અર્ધ ભાગથી માંડી ઈ.સ. ૭૫૩માં રાષ્ટ્રકૂટોને હાથે ચાલુક્ય સત્તાનો ધ્વંસ થાય છે,
ત્યાં સુધી એક એકને કુદરતી દુશ્મન સમજનારા સિંહવિષ્ણુ પલ્લો અને ચાલુક્યો, સતત સંસર્ગમાં અને
- સાધારણ રીતે વિગ્રહની સ્થિતિમાં રહેતા હતા, અને પિતાને માટે દક્ષિણહિંદનું પ્રભુત્વ મેળવવા તનતોડ મહેનત કરતા હતા. આશરે બે સૈકાના આ ગાળા દરમિયાન સિંહવિષ્ણુથી (રાજ્યારોહણ આશરે ઇ.સ. ૫૭૫) માંડી નવ રાવાળી પલ્લવ રાજવંશની વંશાવળી, બરાબર નિશ્ચિત થયેલી છે. લંકાના રાજાઓ તથા ત્રણ તામિલ રાજ્યોને પરાજય પમાડ્યાનો દાવો સિંહવિષ્ણુ કરે છે.
સિંહવિષ્ણુને પુત્ર અને વારસ મહેન્દ્રવ પહેલાએ (આશરે ઈ.સ. ૬૦૦થી ૬૨૫) ત્રિચિનાપલી, ચિંગલપટ, ઉત્તર આર્કીટ તથા
દક્ષિણ આટ જિલ્લાઓમાં ઘણાં ગુફા મંદિરો મહેન્દ્રવર્મા ૧ લે ખેદાવી પિતાનું નામ અમર કર્યું છે. આર્કેટ તેના જાહેર કામે અને અનામ વચ્ચે આવેલા મહેન્દ્રવાડી
શહેરનાં ખંડિયેર તેમજ તેની પાસે આવેલા મહેન્દ્ર સરવર નામના એક મોટા તળાવથી પણ તેનો યશ કાયમને માટે જીવંત રહ્યો છે. એ તળાવને કિનારે વિષ્ણુને અર્પણ કરેલું એક ગુફામંદિર હજુયે હયાત છે.
યુદ્ધમાં ચાલુક્ય રાજા પુલકેશી બીજે તેનો જબરો પ્રતિસ્પર્ધી નીવડ્યો. ઈ.સ. ૬૦૯-૬૧ની સાલમાં પલ્લવ રાજાને સખત પરાજ્ય
આપવાનાં તે બણગાં ફૂંકતો હતો.એ જ સમયમાં તેનાં યુ કે તેની આસપાસમાં તે ચાલુક્ય રાજાએ પલ્લવ
રાજ્યના ઉત્તર વિભાગરૂપ ગિનો પ્રાંત ખાલસા કર્યો અને પૂર્વ ચાલુક્ય વંશના સ્થાપક પિતાના ભાઈને તેનો વહીવટ