________________
દક્ષિણનાં રાજ્ય
૨૪૫ અમલ દરમિયાન તે ત્રિચિનાપલી પાસે શ્રીરંગમાં રામાનુજ રહેતા હતા પણ શૈવ ધર્મને માનનાર રાજાના
વૈર વિરોધને લઈ તેને મહીસૂરના મુલકમાં ચાલ્યા જવાની ફરજ પડી હતી. આખરે અધિરાજેન્દ્રના મરણે તેને ચિંતામુક્ત કર્યો. તે સંત ત્યાર બાદ શ્રીરંગ પાછા આવ્યા અને તેમના મરણ સુધી ત્યાં જ રહ્યા.
કુલોતંગના પુત્ર અને વારસ વિક્રમ ચલે ચાલતી આવેલી પ્રથાનુસાર પિતાના પડોશીઓ જોડે લડવાનું ચાલુ રાખ્યું અને પિતાના
- કુળની સરસાઈ જાળવી રાખવામાં તે સફળ વિક્રમચેલ. જ્યા- થયે હોય એમ જણાય છે. ત્યાર પછીના ત્રણ રેહણ ૧૧૧૮ રાજાઓના અમલ ટૂંકા હતા અને તે કોઈ પણ
આ પ્રકારે ખાસ જાણવા જોગ નહોતા. કાંઈક અગત્ય ધરાવતા ચોલ રાજાઓમાં છેલ્લા કુલવંગ ત્રીજો હતો. તેણે ઇ. સ. ૧૨૮૭થી માંડી આશરે ચાલીશ વર્ષ સુધી રાજ્ય
કર્યું. ત્યાર પછી તેની ગાદીનો વારસ તકરારમાં કલાંગ ત્રીજે. પડ્યો અને ચોલ રાજાઓ નહિ જેવું સ્થાન રાજ્યારોહણ ૧૨૮૭ રોકતા થઈ ગયા. થોડા સમય માટે પાંડેએ
ફરી માથું ઉચક્યું અને કાંઈક સરસાઈ મેળવી અને આખરે ૧૩૧૦માં, તેમજ ત્યાર પછીનાં વર્ષોમાં મલેક કાકુરના મુસલમાન લશ્કરની ફત્તેહથી દક્ષિણ હિંદનાં તમામ હિંદુ રાજ્યની સત્તાનો ધ્વંસ થયો. ચૌદમા સિકા દરમિયાન વિજયનગરની ઝડપી અભિવૃદ્ધિ થવાથી હિંદના દ્વીપકલ્પ વિભાગમાં હિંદુઓની સત્તાની ફરી
સ્થાપના થઈ. આશરે ઈસ. ૧૩૭૦માં હિદનો છેક દક્ષિણનો ભાગ વિજયનગરના અમલ નીચે પસાર થયો.
વિભાગ ચેાથે
પહલ - પલ્લવો કોણ હતા? તે કયાંથી આવ્યા? દક્ષિણના સત્તાધીશમાં
