________________
તિહાસ
હિંદુસ્તાનના પ્રાચીન ઇ
૧૬૪
પણ એક તેની ખરી વંશાવલીને આટલે સુધી પાછળ ભાગ્યે જ લઈ જઇ શકે એમ છે. મને તેા શંકા જ નથી કે શક અને કુશાન એ બંનેનાં રાજ્ય કરતાં કુટું, હિંદુ સમાજમાં ભળ્યાં ત્યારે હિંદુ વર્ણવ્યવસ્થામાં તેમને ક્ષત્રિયાનું સ્થાન આપવામાં આવ્યું હતું; પણ આ હકીકત પાછલા જમાનામાં ચાક્કસપણે બનેલા બનાવાના સાદસ્ય પરથી કરેલા અનુમાનને આધારે જ માનવાની છે, તેની કાંઇ સીધી સાબિતી નથી.
પરદેશી જંગલીએ મેટાં ટેાળામાં હિંદમાં ઊતરી પડચાં તેના તેાંધાચેલા પ્રસંગેામાંના ત્રીજે પાંચમા સૈકામાં અથવા તેા છઠ્ઠા સૈકાના આરંભમાં બન્યા હતા. એ ટાળાંઓનું મધ્ય એશિયામાંથી હિંદમાં આવવું ત્રીજા સૈકામાં ચાલુ હતું એવાં ચિહ્નો છે; અને તે કદી ત્રીા સૈકામાં હિંદમાં આવ્યા
હુતા
હશે તે પણ તે બનાવની સ્પષ્ટ નેાંધ સચવાયેલી નથી. ચાક્કસ માહિતીની વાત કરીએ તેા, દશમા કે અગિયારમા સૈકામાં મુસલમાનેાનાં આક્રમણા થયાં તે પહેલાં ઐતિહાસિક યુગમાં હિંદના ઉત્તર કે વાયવ્ય ઘાટામાંથી મેાટા પાયા પર પરદેશીઓનાં ત્રણ મેટાં અને ચોક્કસ આક્રમણા થયેલાં છે. ઉપર કહ્યું તેમ પહેલાં અને ખી ં અનુક્રમે શક અને યુએચીનાં હતાં અને ત્રીજું હુનેાનું કે સફેદ હુનાનું હતું. શક, યુએચી અને હુન એ નામેા ઉમટી આવતાં ટોળાંએમાંનાં મુખ્ય ઘટકનાં નામ પરથી આપવામાં આવ્યાં હતાં, જોકે તે ટાળાંએમાં તેા તે ઉપરાંત બીજી ઘણી વિવિધ જાતિઓ પણ હતી. પહેલા અને ખીજા ટોળાંઓમાંથી ઉત્પત્તિ થયાની પ્રણાલીકથા તે યુગેા થયાં લુપ્ત થયેલી છે. સૈકામાં હિંદુ શાહીઆએએ કાબુલના જે તુર્કી શાહીઆએનું સ્થાન લીધું તે એવી બડાશ હાંકતા હતા કે તે મહાન કુશાન રાજા કનિષ્કના વંશમાં ઊતરી આવેલા છે, પણ ત્યાર પછીના કાઈ હિંદી રાજ્યકર્તા કુટુંબે યુએસીના વંશજ હાવાના દાવા કર્યાંનું મારી જાણમાં નથી. હુનનામથી ઓળખાતા જંગલીઓનું જે ત્રીજાં પ્રચંડ આક્રમણ થયું તેની બહુ ઊંડી અને આધે સુધી પહોંચતી અસરાને પરિણામે જ
નવમા