________________
શ્રી તારગા તી.
પહેલાં તીર્થ તરીકે પ્રસિદ્ધ થયા હતા કે નહિ તે વાતના ચાક્કસ ખુલાસા આપણને ઇતિહાસમાંથી મળતા નથી.
નામ-હેતુ.
'
તાર’ગા પતના ઘણા નામ કહેવાય છે. વિદ્વાનાની એવી કલ્પના છે કે આ પર્વતનું નામ તારંગા ” પડવાનું કારણ તારાદેવીની સ્થાપના છે. કિન્તુ તેથી એ પ્રશ્ન ઉદ્ભવે છે કે જ્યાં જ્યાં બૌદ્ધ લેાકાએ તીર્થો સ્થાપ્યાં ત્યાં ત્યાં તારાદેવીની સ્થાપના કરી છે, તેા આનુ નામજ “ તારંગા ” શા માટે રાખવામાં આવે. સ. ૧૨૮૫ માં લખાયેલા વસ્તુપાલના લેખમાં આ પર્વતનું નામ “ તાર્ગક ” પવ ત લખ્યુ છે. આચાય શ્રી પ્રભાચન્દ્ર પેાતાના પ્રભાવક ચરિત્રમાં “ તારંગ નાગ ” લખે છે.
''
"
''
પદરમી સદીમાં અસ્તિત્વ ભાગવતા પ્રખર વિદ્વાન આચાય મુનિસુંદરસૂરિ, પં પ્રતિષ્ટાસેામ અને જીનમડનગણિ આ તીનું નામ “ તારણ-દુગાઁ ” એવું આપે છે. એમાં તારણ એ પર્યંતનુ નામ છે અને દુર્ગા શબ્દ ગઢવાચક છે. આ ઉપરથી તારંગ એ પહેલાં “ તારણ-ગઢ ” કહેવાતા હશે એમ અનુમાન થઈ શકે છે. અને ધીમે ધીમે તારણગઢ-તાર ગઢ—તાર'ગા એમ થયુ. હોય તેમ કલ્પી શકાય છે, અથવા તે “ તારંગ—નાગ ” ઉપરથી અત્ય શબ્દના લાપ થવાથી “ તારંગા ” થયું કલ્પી શકાય છે.
હાય એમ પણ
