Prachin Bharat Varsh Part 03

SR No.: 032485
Original Sutra Author: N/A
Author: Tribhuvandas Laherchand Shah
Publisher: Shashikant and Co
Publication Year: 1937
Total Pages: 512
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 14 MB

Page 346

પરિચ્છેદ ]
રાજકીય સંધાણ
૨૯૯
નેતરના કામઠાં તથા નાનાં ભાલાંઓ રાખતા હતાં. તેઓ પોતાના પહલવી તથા યવન સરદાર ૩૮ ની ઝુંસરીમાં હતા છતાં તેમણે યોન પ્રજાની પેઠે૩૯ ગ્રીકસંસ્કૃતિને કદાપિ અપનાવી નહતી જ; પણ ઘોડેસ્વાર આહિર-ભરવાડના ચૂથના રીતરીવાજોને ચુસ્તપણે વળગી રહ્યા હતા; તેમજ પોતાના ઘોડાની જાત ઉછેરની અને કામઠાં વાપરવાની કળામાં તેટલા જ પાવ- રધા બની રહ્યા હતા.' આ એક જ વાક્યમાં બેકટ્રીઅન્સ અને પારદની-એમ બને પ્રજાની રાજકીય તેમજ સામાજિક સ્થિતિને તથા તેમના સ્વભાવ અને રહેણીકરણીને સંક્ષિપ્તમાં ઠીક ઠીક ચિતાર આપી દીધો છે.
અહીં આગળ વળી આપણું એક સિદ્ધાંતને પુનરુચ્ચાર કરવો પડે છે કે, આ પુસ્તક હિંદી ઇતિહાસનું હેઈ, હિંદ બહારની કોઈ હકીકત વિશેષ લંબાણથી ન લખવી; છતાં અત્રે ટૂંક ઈસાર કરીને ન પતાવતાં, તેવી હકીકત કાંઈક લંબાણથી જે લેવી પડે છે તે સહેતુક છે. જો આ જુદી જુદી પ્રજાઓનો આટલે પણ સટીક ખુલાસે નથી અપાતો, તો તેમના રાજાઓનાં તેમજ તેમના સરદારનાં જે નામો અને ઓળખ માટે અજ્ઞાનમાં અને અંધારામાં ગોથાં ખાયાં કરીએ છીએ તેમાંથી બહાર નીકળવાને હજુ
(૩૮) આ બને (યોન અને પારદ) પ્રજાના સરદાર હતા. તેઓ સ્વતંત્ર નહતા. પાછળથી સ્વતંત્ર થયા છે એમ કહેવાને ભાવાર્થ છે (કોને તાબે હતા તે પ્રશ્ન ભલે શંકાસ્પદ રહે.)
(૩૯) કેન પ્રજાએ ગ્રીક સંરકૃતિ અપનાવી હતી જ્યારે પારોએ પિતાની જ જાળવી રાખી હતી. આ તેમની ભિન્નતા : અથવા ન કરતાં પાર વધારે મજબૂત મનના હતા; અથવા તેમનું મૂળ તે ચવન પ્રજ તરફનું હતું એમ બતાવે છે (સરખા ચેન અને ચવન પ્રજાના તફાવતવાળી હકીકત)
પણ આરો ન આવત. આ ઉપરથી અમે એમ પણ કહેવા નથી માગતાં કે, અમે જે ભૂલભૂલામણીને ઊકેલ અહીં કાઢી બતાવ્યો છે તે છેવટને જ છે, તેમ કાંઈક સગવું કહી શકીએ તેમ પણ છીએ કે, અત્યાર સુધી જે કાંઈ જણાયું છે તેના ઉપર અમારાં નિવેદનથી પૂરતોઅથવા થેડાઘણે અંશે પણ-પ્રકાશ તે જરૂર પડે છે જ, એટલે અમે જ્યાં જ્યાં ગલતી કરી હશે ત્યાં ત્યાંથી ખરૂં તત્વ પકડી પાડી, અન્ય વિદ્વાનો તેમાં ઓર વિશેષ અજવાળું પાડવાને સામ મેળવશે એમ સહર્ષ સંતોષ ધરીએ છીએ.
કેહિ. ઈ. ના લેખકનો મત એમ છે કેParthians or Pahlavas and Scythians ( Sakas ) were so closely associated that it is not always possible to distinguish between them, the same family includes both Parthian and Scythian names= પાર્થીઅન્સ અથવા ૫ વાઝ અને સિથિયન્સ (અથવા શક) એટલા બધા હળીમળી ગયેલા છે કે, એક બીજામાંથી તેમને ઓળખી કાઢવા હંમેશા સંભવિત નથી. એક જ કુટુંબમાં પાથીઅન અને શક નામનો સમાવેશ થઈ જતો દેખાય છે. તેમની કહેવાનો મતલબ એ છે કે, પાથી
(૪૦) હિંદમાં આહિરે અને આ પારદેની ટેવોની સરખામણી કરો તે બન્ને વિશેને કાંઈક
ખ્યાલ આવી જશે; તથા મળે તે ક્ષત્રિય અને લડાયક પ્રજના ગુણ ધરાવતી હતી એમ જણાય છે.
(૪૧) આટલે દરજજે તેમને મૂળ ધંધો બતાબે તથા જેમ શરીરે ખડતલ હતા તેમ માનસિક વિચારમાં અબુઝ અથવા મક્કમ વલણવાળા પણ હોય એમ સૂચવે છે.
(૪૨) જુએ છે. હિ. ઇ. પૃ. ૫૬૮,