________________
૨૭૪ તહિલાને
[ ષષ્ઠમ પાર્થિઅન વિગેરે પરદેશી પ્રજાનાં ટોળેટોળાં હિંદ તક્ષિલા જેવી વૈભવવંતી અને જાહોજલાલી તરફ ઉભરાવા લાગ્યાં. તે સર્વેમાં અરસપરસની તથા ગૌરવતાપૂર્ણ, તેમ જ અલીજહાં મહેલાત સત્તા જાળવવાની રસાકસી થતાં-બે પશુની મારા સહિત ભરચક આબાદીવાળી નગરી જો મારીમાં વૃક્ષને મરતે ન્યાયે તક્ષશિલા નગરીને તે સમયે હૈયાતિમાં જ હોત તો તેને છોડી જ નાસ થઈ ગયો હશે એમ સમજાય છે. દઈને, શાકલ જેવું નાનું શહેર નવેસરથી વસામહારાજા પ્રિયદર્શિનના સિક્કા જ્યારે મળી ને ત્યાં રાજપાટ લઈ જવાની જરૂરિયાત
આવે છે ત્યારે એમ તે સિદ્ધ શા માટે તેને ઊભી જ થઈ હત? કે એમ દાટ અથવા જ થયું કે, તેના સમય સુધી બચાવ કરે કે, રાજા ડિમેટ્રીઅસે પિતાના સ્વદેશને વિનાશ તક્ષશિલાની હૈયાતિ તથા
મુલક તથા રાજપાટ સર્વે ગુમાવી દીધું જાહોજલાલી કડેધડે હતી. તે બાદ કાંઈ પણ- હતું તેથી હિંદમાં રાજધાની કરવાની તેને વિશેષપણે કે સામાન્યરીતે તેના વિશે જાણવામાં ફરજ પડી હતી. વાત ખરી, પણ તેથી કાંઈ આવ્યું નથી. ઊલટું એક ગ્રંથકાર તેહ૦ એમ એમ નથી કરતું-સિદ્ધ થતું-કે, પંજાબનું એક જણાવે છે કે, મૌર્ય કાલકી દો કૃતિયાં અબતક વખતનું જૂનું અને જામેલું નગર ત્યજી દેવું અને પ્રાપ્ત હે સક્તિ હૈ યે આભૂષણકે રૂપમેં હૈ તદ્દન નવા પાયા નાંખી નવું શહેર વસાવીને તક્ષશિલા કે અંતર્ગત “ ભીડ” નામક સ્થાન પછી ત્યાં જ રાજધાની લગાવવી. કેાઈ સામી પર યે આભૂષણ પ્રાપ્ત હુએ હૈ સાથમેં ડિમેટ્રી- એમ પણ દલીલ રજૂ કરશે કે, શાકલનું સ્થાન અસક એક સિક્કા તથા કુછ અને પુરાની પિતાના રાજ્યની અંતિમ હદ ઉપર હોઈને, મુદ્રાયે ભી મિલિ હૈ મૌર્યકાલકે યે આભૂષણ બહુત સામા હરિફ રાજકતની હીલચાલ ઉપર સીધી હી સુંદર હૈ ! તક્ષશિલામેં માર્યકાલકા અન્ય દેખરેખ પણ રાખી શકાય અને જરૂર પડે કોઈ ઉલ્લેખ યોગ્ય કૃતિ પ્રાપ્ત નહીં હુઈ હૈ! ત્યારે એકદમ-વિનાવિલંબે-તેને સામને પણ
જ્યારે આ પ્રમાણે સ્થિતિ હોવાના પુરાવા મળી કરી શકાય અથવા તો તેના રાયે લશ્કર રહેતા જણાયા છે ત્યારે એમ સાર નીકળે છે ઉતારી ત્યાં કબજો મેળવી પોતાનું આધિપત્ય કે, મહારાજા પ્રિયદર્શિનનું મરણ ઈ. સ. પુ. સ્થાપન કરી શકાય-આવાં અનેકવિધ રાજકીય ૨૬ માં નીપજયું ત્યારથી માંડીને, બેકટીઅન- કારણસર તેને આ નવું રથળ પસંદ કરવું પતિ રાજા ડિમેટ્રીઅસે પોતાની ગાદી ઇ. સ. પડયું હતું. તે તેમ પણ હેવા સંભવ નથી પૂ. ૨૨ ના અરસામાં પંજાબના શાકલ દેખાતે. તેને જવાબ એમ દઈ શકાશે કે, શહેરમાં ( હાલના શિયાલકેટમાં )91 સ્થાપી તે રાજદ્વારી દષ્ટિએ તે મુદ્દા ભલે બૌદ્ધિક અને બે કાળના અંતરાળમાં તક્ષિલાનો નાશ થયો ડહાપણુયુક્ત છે, પણ તે તે સરહદ ઉપર કોઈ હશે. ડિમેટ્રીઅસ ગાદી સ્થાપન કર્યાની હકીક- મજબુત થાણું ઊભું કરીને, ત્યાં કિલ્લેબંધી તને આધાર એ માટે લેવો ઠરાવ્યો છે કે, બનાવી, લશ્કરી અસબાબથી તેને સુસજિત
(૭૦) મૌર્ય સામ્રાજ્યકા ઇતિહાસનું પુ ૫૯૬ જુએ.
( 9 ) જીઓ ઉપરમાં ડિબેટ્ટી +સને જાતે કમખડે પ્રથમ પરિ.