Prachin Bharat Varsh Part 03

SR No.: 032485
Original Sutra Author: N/A
Author: Tribhuvandas Laherchand Shah
Publisher: Shashikant and Co
Publication Year: 1937
Total Pages: 512
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 14 MB

Page 319

૨૭૨
તક્ષિલા ઉપર
[ ષષ્ઠમ
હતી અને તેને વારસો ક્રમવાર ચંદ્રગુપ્ત મૌર્યને અને તેના પુત્ર બિંદુસારને મળ્યો હતે; પણ બિંદુસારને રાજ અમલ નબળે થતાં, ત્યાંના નાના મોટા રાજાઓ અંદરો અંદર કલેશ કરી લડવા મંડી પડ્યા હતા ( જુઓ પુ. ૨. પૃ. ૨૨૪); જે તકનો લાભ લઈ ગ્રીક બાદશાહ સિકંદરશાહએલેકઝાંડર ધી ગ્રેટ પંજાબ રસ્તે થઈને હિંદ ઉપર ચડી આવ્યો હતે. તે સમય સુધી તક્ષિા નગરીની જાહોજલાલી પૂર બહારમાં હતી. તે વખતે આ પ્રાંતની પ્રજાના રાહરશમ વિષે લખતાં મિ. વિલેંટ સ્મિથે જણાવ્યું છે કે:-“At the time of the invasion of Alexander the Great, the Greeks noted with interest and without disapprobation the local customs, which included polygamy, the exposure of the dead to be devoured by vultures and the sale in the open markets of maidens who had failed to secure husbands in the ordinary course...... Exposures of the dead to be devoured by vultures was and still is a Persain custom ( Herod. I. 140 )
It is practised to this day in Tibet and was in ancient times the usage of the Lichcbhavies of Vaishali, who appear to have been either Tibetans or a cognate people (Ind. Ant. 1908. P. 983)=એલેકઝાંડરની ચડાઈ વખતે, ગ્રીકેએ (ત્યાંના ) સ્થાનિક રીતરીવાજોની કાળજી પૂર્વક તેમજ નાખુશી વિના નોંધ લીધી હતીઃ જેમાં એક કરતાં વધારે સ્ત્રી કરવાને, મૃત્યુદેહને ઉઘાડા રાખી ગીધ પક્ષીને ફાડી ખાવા દેવાને, તથા જે કુમારિકાઓ ચાલુ પદ્ધતિ પ્રમાણે પતિ મેળવી નહોતી શકતી તેમનું જાહેર રીતે બજારમાં લિલામ થવાને, રિવાજ પણ૩ હતે.. દેહને ઊઘાડા રાખી ગીધ પક્ષીને ફાડી ખાવા દેવાનો રિવાજ તે ઇરાનીઓમાં (પૂર્વે ૫ણ) હતું અને હજુ પણ છે૧૪ (હેરેડો. ૧ઃ ૧૪૦ ) તિબેટમાં સાંપ્રતકાળે પણ તે રિવાજ પ્રવર્તે છે અને પ્રાચીનકાળે વૈશાળીના લિચ્છવીઓ કે જેમની ઓલાદ તિબેટની અથવા તેને મળતી પ્રજાની છે તેમાં પણ તે રવૈયો હતે. (ઈન્ડીએન્ટી. ૧૯૦૩ : પૃ. ૨૩૩)” આ ઉપરથી ફુટ થાય છે કે, સિકંદરશાહના હુમલા વખતે જે સાંસારિક સ્થિતિ પંજાબમાં પ્રવર્તી રહી હતી, તે
ચિત્રપટમાં આકૃતિ. ૧, ૨, ૩.).
(૬૧) પુરા. પુ. ૧. પૂ. પર:-“ સિકંદરશાહ હિંદ પર ચડી આવ્યા ત્યારે તે (તક્ષશિલા ) જાહજલાલીવાળું શહેર હતું.”
(૬૨) જુએ અ. હિ. ઈ. ત્રીજી આવૃત્તિ પૃ. ૧૫૪ (૬૩) તે જ પુસ્તક પૃ. ૧૫૪ ટી. નં. ૨.
(૬૪) હિંદના પારસીઓમાં પણ આ રિવાજ વર્તમાનકાળે પ્રવર્તી રહેલ છે. તેમના માદરેવતનથી ચાલી આવતું હતું એમ કહી શકાશે.
ઉપરની ટીકા નં. ૫૯ વાળી હકીકત જુએ. ઇરાની શહેનશાહતની હકુમતનું જ પરિણામ આને કહી
શકાશે.
(૬૫) વૈશાલીના લિચ્છવીએમાં આવો રિવાજ હતે તે માટે તેમણે આધાર યાંક હોત, તે તે ઉપર વિચાર કરવાને અવકાશ મળત. આ સિવાય આવી નોંધ બીજે નજરે પડતી નથી. બાકી એટલું ખરું કે લિચ્છવીઓ અને તિબેટને, તથા ઉત્તર સ્થળના માંગેલિયને “પતિ પ્રજા તરીકે ઓળખાય છે અને તેઓના પૂર્વજે એક જ પ્રજામાંથી ઉતરી આવ્યા હોય એમ અનુમાન કરાય છે. (સરખા છઠ્ઠા ખડે પ્રથમ પરિ
જંબુદ્વીપવાળી હકીકત).