Prachin Bharat Varsh Part 03

SR No.: 032485
Original Sutra Author: N/A
Author: Tribhuvandas Laherchand Shah
Publisher: Shashikant and Co
Publication Year: 1937
Total Pages: 512
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 14 MB

Page 25

૨૨.
૨૧ ૧૨૯ ૨૨ ૧૩૬
૨૩ ૧૩૫
૨૪
પરદેશી પાંચ આક્રમણકારોમાં પ્રથમ યેન પ્રજાનું વર્ણન અપાયું છે તેમાંથી જેણે હિંદમાં ગાદી પ્રથમ સ્થાપી તે નપતિ ડિમેટ્રીઅસનું મહોરું છે. ઉપરમાં વર્ણવેલ ડિમેટ્રીઅસના જમણા હાથ સમાન લેખાતા તેના સરદાર મિનેન્ડરને ચહેરે છે. આ બન્ને નૃપતિએ પ્રથમવાર જ એવી રીતે પિતાના શિરતાજ ગોઠવ્યા છે કે ગળાને જે ભાગ યુરોપીય રાજકર્તાઓ ઉઘાડા રાખતા હતા તે હિંદી સંસ્કૃતિને છાજતો અને આચ્છાદિત દેખાય. તેમના આ બન્ને ચહેરા તેમણે પિતે પડાવેલા સિકકા ઉપરથી લેવામાં આવ્યા છે એટલે અસલ શિકલના પ્રતિબિંબરૂપે જ તે છે એમ સમજવું. અઢીદ્વિીપને નકશે છે. હકીકત માટે નકશાઓના વર્ણનમાં જુઓ. શાકદ્વીપ તથા જંબુદ્વીપની સમજૂતિ માટે રજુ કરેલ છે. નકશાની હકીકતમાં જુઓ. શિતાન પ્રાંતને નકશો છે. સમજૂતિ માટે નકશા ચિત્રે જુઓ. રાજા નહપાણની છબી છે. જે સર્વ પરદેશી ભૂપતિઓએ પોતાના સિક્કા પડાવ્યા છે અને તેમાં કળા, ધાર્મિક ચિહ્નો તથા પિતાનું મહેણું ઈ. ઈ. દર્શાવી, સિકકા જેવી વસ્તુને એક ઐતિહાસિક વિદ્યાના અંગ જેટલે દરજજે પહોંચાડી છે તે સર્વમાં નહપાને નંબર પ્રથમ આવે છે. તેના સમયથી દાખલ થયેલી પ્રથાને આજસુધી બહુધા સર્વેએ જાળવી રાખીને અનુકરણ જ કરેલું છે. રાજાને શિરને શોભાવતો મુગટ પણ ત્યારથી જ પહેરવામાં આવતા નજરે પડે છે. એમ અનેક રીતે તેના સિક્કા અનુકરણીય થઈ પડયા છે. વિશેષ હકીકત માટે સિક્કા ચિત્રે જુઓ. રાજા ચક્રણની છબી છે. નં. ૨૪ પ્રમાણે ચકણને સિક્કો તથા તેનું રાજ્ય પણ ઘણું ઘણી રીતે દૃષ્ટાંતરૂપ થઈ પડયું છે. બન્ને જણું ભિન્ન ભિન્ન જાતિના તથા ઓલાદના છે. વળી ભિન્નભિન્ન પ્રદેશમાંથી ઉતરી આવેલ છે, છતાં સિક્કા પડાવવાની પ્રથામાં, રાજકીય ચાતુર્યમાં ઈ. ઈ માં બેની વચ્ચે ચહેરામાં ઘણી જ સામ્યતા રહેલી છેઃ વિશેષ તે તેના સિક્કાના વૃત્તાંત ઉપરથી સમજી શકાશે. રાજુલુલને ચહેરે છે. નં. ૨૪, ૨૫ ના કરતાં ઓછા પ્રદેશને અધિકારી હોવા છતાં ગૌરવમાં, પ્રતાપમાં કે અન્ય રાજમાન્ય ગુણેમાં કઈ રીતે તે ઉતરે તે નહે. બકે કેટલીક બાબતમાં તે તે બને કરતાં એક વેંત ચડી જાય તે હતો. તેમાંની એક ધાર્મિક શ્રદ્ધારૂપે
૨૫