________________
પશ્ત્રિ ]
મરણુ પામતાંજ મિનેન્ડરે ધસારા કરવા માંો કરો એમ કહી શકાય છે. પ્રથમ તેણે સતલજ નદીના દક્ષિણ ભાગ તરફ નજર પીચાડી હતી. અને જેને તે સમયે માદેશ (હાલના રાજપુતાનાના પ્રદેશ--અરવલ્લીપ તની પશ્ચિમના આખા પ્રદેશ } કહેવાતા હતા તે તેમજ આખા સિઘ્ધદેશ જીતી દ્વાર તે ઉપર વહીવટ ચલાવવાને પેાતાના એક સરદાર ભૂમને ક નીમ્યો હતો. પછી તેણે પોતાનુ લક્ષ ત્યાંથી ખેંચીને ઉત્તરે આવેલ પાંચાલ અને સૂરસેન દેશ સર કરવાને લગાડયું હતું. આખરે તે પ્રદેશ જીતીને ત્યાં વહીટ કરવાને રાજુલ પ
નું વૃત્તાંત,
છે. આજે પાંચાલ તથા સુરસેન ત્યા વધે છે અને સત્તર ક્રિયા અત્યંધ્યને પરી કાલીને સર કર્યાંનું લખે છે. ( સરખાવા નીચેની ચી. ન. ૬૪ લખાયું. ) ( ક્રૂર ) . વિ. ઇ. શ્રીછ વૃત્તિઃ પૃ. ૧૯૯૬તેણે સિંધુ નદીના બાબ તથા સૌરાષ્ટ્ર રાજ્યમાં મેળવી તા.
દ્વીપકલ્પ
૧૫૫
નામે સરદારને નીમ્યા હતા. છા પ્રમાણે તેણે ઉત્તર હિંદના સર્વ અગત્યના પ્રદેશે-પંજાબ,૩૬ સિંધ, રાજપુતાના, સૌરાષ્ટ્ર અને યુક્ત પ્રતિાના મોટા ભાગ-પોતાની સત્તામાં લઈ લીધા હતા. તેથી વિશેષ આગળ વધવાને, એટલે કે હાલના યુક્ત પ્રાંતના લખનૌ ને અાષાની પૂ દિશામાં વધવાને-તે ભાગ્યશાળી થયેા હાય એવા કાઇ મજબૂત પુરાવા મળતે નથી, જો કે વિદ્વાનાએ હાથીગુફાના શિલાલેખના આધારે એવા વિચાર રજૂ કર્યો છે કે તેણે-અથવા તેના પુરોગામી શજા કિંમેટ્રીસે-પાટલિપુત્ર ઉપર ૮
જ્યારે સર ક્રનિદ્રામનું કહેલું આ પ્રમાણે છેઃ Bhilsa Topes P. 127-I have shown from the monogramatic names of cities, in which his coins were minted that Menander's rule extended over the whole of Kabul valley, the Punjab and the Sindh, including the capital city of Vinanigrn on the lower Indiક (પુસ્તકના લેખ સર ઇનિંગહામ કહે છે ) મિનેન્ડરના રાજ્યમલમાં સિક્કાઓ જે શહેરની ટંકશાળમાં પડાયા છે તેની નામાક્ષરી ઉપરથી મ" સાબિત કરી બતાવ્યુ છે કે, તેનુાન્ય કાબુલની ખીચા આખા પ્રદેશ, પજાબ અને સિંધ ઉપર પથરાયુ` હતુ. તેમાં સિધ્ નદીની વીશે આવેલ રાજપાટને મનગરને સમા વંશ થત હતા. ( આમાં ક્યાંય સૌ નું નામ જણાતુ' નથી. એટલે તેણે ભરૂચ શહેરાળા ભાગ છયા કાચ એમ પુરવાર નથી થતું
(૬૩) આ ભ્રમના વૃત્તાંત વિરો આગળ
હરાટ પ્રશ્ન વિશેની હકીકતે જીએ.
(૩૪) એક વાર આ પ્રાંતા કદાચ ટ્રીચ્યુસે છતી લીધા હરી; પણ છતી લીધા ઢમ તા પામ
ગુમાવી દીધા હતા એમ સમજવું.
(૩૫) આગળ ઉપર શક્તપુલના છત્તાંતે ક્ષમખ’૩ જાઓ.
(૩૬) સિંધ, રાજપુત!ના અને સૌરષ્ટ્ર ઉપર, ક્ષત્રપ મને, તથા યુક્ત પ્રાંત ઉપર ક્ષત્રપ રામુને વહીવટ કરવા નીમ્યા હતા; જ્યારે આ પાખ ઉપર એટીઆલસીદાસ નામે કે ધાન સરદારને નીમ્યા હોય એમ લાગે છે. ( જીએ ઉપરમાં શુંગપતિ મળમિત્ર-ભાનુમિત્રનુ' વૃત્તાંત. )
(૩૭) યુ. પ્ર. પુ. ૭૬, પૂ. ૯૫ઃ આ છેલ્લી સઇમાં મિનેન્ડરના છે સાથી પૈકી બેનાં નામ મળી આવ્યાં છે. તેમાંનો એક તિીય ડિમેટ્રીબસ અને બીતે એટીએ,કસ હતા.
મિહરના દરબારમાં બિરાજતા ચૌકના મુખ્ય રાનએનાં નામમાં આ ઐનાં નામ મિથિયામાં આખાં છે. ( તુ કે, હિં. હૈં. પૂ. ૫૫૦ )
( મારૂં” સિંપ-મિનેન્ડરનો દરબાર એવા ૐ શબ્દો ઉપરના વાકયમાં લખાયા છે તે બતાવે છે કે સિન્ડર પાતે એક સમય પાધ્યાય હતાં. )
(૩૮) ૧. ચા. તુ, પૂ. ૬૫:-Menander was probably the Yavana who invaded.