Page Text
________________
ખુલાસા “ગુજરાતી” ના તંત્રી મહાશયે ૨૫-૧૦-૩૬ના અંકમાં પૃ. ૧૫૯૨ ઉપર છાપ્યા પણ છે તે માટે તેમને અત્ર ઉપકાર માનવા રજા લઉં છું. આટલું થયા બાદ છેવટે પ્રસ્થાન' માસિકમાં પૂ. આ. ભ. શ્રી તરફથી સમાલોચના તરીકે લગભગ બાર પૃષ્ઠોને એક લેખ પ્રગટ થયા છે.
આ સમાચનામાં પણ કેટલીક ગેરસમજૂતિ ઉભી કરે તેવાં દૃષ્ટિબિંદુઓ-જે મારી માન્યતામાં પણ નથી, છતાં મારાં તરીકે જણાવેલાં નજરે પડે છે, તે મેં ચર્ચાપત્રરૂપે “પ્રસ્થાન' પત્રમાં પ્રગટ થવા મોકલી આપ્યાં છે. અને ધારું છું કે યોગ્ય સમયે તે પ્રગટ થશે. પરંતુ વાચક વર્ગની જાણ માટે અત્ર તે શબ્દશ° ઉતારું છું.
પ્રાચીન ભારત વર્ષ-ભાગ ૨ જે. લેખક ડૉ. ત્રિભુવનદાસ લ. શાહઃ આ પુસ્તક “માટે પૂ. આ. ભ. શ્રી ઈન્દ્રવિજયસૂરિજીએ સમાલોચના તરીકે “પ્રસ્થાનના છેલ્લા “અંકમાં પૃ. ૨૭૦ થી ૮૧ સુધી ૧૧ પૃષ્ઠો ભરીને નેંધ કરી છે. પણ તે પુસ્તક“પરિચયમાં ન લેતાં સ્વતંત્ર લેખ તરીકે તંત્રીજીએ છાપી છે. એટલે તટસ્થ સમાચના કરતાં તેનું સ્વરૂપ એક વિવાદરૂપે તેમને લાગ્યું હશે એમ સમજાય છે.
સમાલોચના રૂપે હેત તે મારે લખવાનું કાંઈ રહેતું જ નહતું. પણ જેમ “પુસ્તકના લેખક તરીકે હું એક પક્ષકાર છું, તેમ પિતાને ન રૂચતી બાબત ઉપર “ટીકા કરે, એટલે ટીકાકાર તરીકે તે પૂ. આ. કે. પણ એક પક્ષકારજ લેખાય. હવે “વિચારી જુઓ કે, કોઈ પક્ષકાર પોતે જ પાછો ન્યાયાધીશ બનીને પોતાની હકીકતને “ચુકાદો આપવા મંડી પડે છે તે કેટલો માન્ય લેખાય?
“પૂ. આ. ભ. શ્રીએ આખા પુસ્તકમાંથી છ મુદ્દાઓ શોધી કાઢયા છે. કદાચ “અવકાશ હોત તે વધારે પણ લખી શકત એવું સમજી શકાય છે. પણ ખૂબી એ દેખાય છે “કે મેં લખેલી સર્વ વસ્તુ તેમને વિઘાતક જ લાગી છે. તેમને એક પણ મુદ્દો રચનાત્મક “કે સ્વીકાર્ય તેમને લાગ્યું હોય એવી નેંધ કર્યાનું ૧૪ કયાંય જણાતું જ નથી. વળી
૮ જુઓ ઉપરની ટી. નં. ૬ તથા નં. ૪.
૯ ઉપરની ટીકા . ૭ ની સાથે વાંચો. જે મારું મંતવ્ય જ ન હોય તે મારા તરીકે રજુ કર્યો - જવાયું છે. આનાં દૃષ્ટાન્તો બન્ને ઠેકાણે રજુ કર્યો છે. વળી નીચેની ટીકા નં. ૧૫ તથા ૧૬ જાઓ.
૧૦ મૂળ લખાણની અક્ષરેઅક્ષર કેપી મારી પાસે રહી નથી. પણ રફ કોપી છે એટલે કદાચ શબ્દની હેરફેર રહેશે ખરી; પણ મુદ્દો કે વાસ્તવિકતા- તે કાયમ જ રહે છે એમ સમજવું.
૧૧ આ તેમજ આ ચર્ચાપત્રને લગતી નીચેની કેટલીક ટીકાઓ મેં અત્રે લખી છે એમ ગણવું રહે છે. ત્રીજી મહાશયને છાપવા મોકલેલ ચર્ચાપત્રમાં તે લખાયેલી નથીજ: સમાજનામાં સમસ્ત પ્રકારે અવલોકન કરવું જોઈએ. સારી વાતે પણ દર્શાવવી જોઈએ તેમ ત્રુટિઓ ઉપર પણ ધ્યાન દોરવું જોઈએઃ આ બારે પૃષ્ઠોને સમાલોચનાનું તેમણે નામ આપ્યું છે. તેમાં આ નિયમ સચવાય છે કે કેમ તે તે વાચક વર્ગ જોઈ શકે છે. વળી નીચેની ટી. ૧૨, ૧૩ જુઓ.
૧૨ ઉપરની ટીકા નં. ૧૧ જુઓ. ૧૩ ઉપરની ટીકા ને, ૧૧ જુઓ અને સરખાવો. ૧૪ ઉપરની ટીક નં. ૧૧ જુઓ અને સરખાવે,
| SR No. | 032485 |
| Book Title | Prachin Bharat Varsh Part 03 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Tribhuvandas Laherchand Shah |
| Publisher | Shashikant and Co |
| Publication Year | 1937 |
| Total Pages | 512 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 14 MB |