________________
૨૨૨
સત્તાધીશ
[ પ્રાચીન
કચ્છના તટ પ્રદેશમાં આવેલું રેકર૩ નગર હશે. આ પ્રમાણે બને દેશની રાજધાની જુદાં જુદાં નગરેજ હોવી જોઈએ. ( આ પ્રમાણેની હકીકતને આબેહુબ મળતી સ્થિતિ, કબજ- ગાંધાર રાષ્ટ્રની અને તેનાં પાટનગરોનાં સંબંઘમાં હતી. ઉપરમાં પૃ. ૭૧ ની હકીકત વાંચો.)
પૂર્વ હિંદમાં આવેલા મગધદેશ વિશે, તેમ મધ્ય હિંદમાં આવેલ વત્સ, અંગ અને અવંત
દેશ વિશે તેમ ઉત્તરે આવેલ સૈવિરપતિના કેશળદેશ વિશે, ત્યાં ત્યાંના વંશ અને રાજકર્તાઓના વંશની માહિતી જીવન વિશે તથા નામાવળી, જોકે થોડી કાંઈક ઘણી મળી આવી છે, પણ
પશ્ચિમ હિંદમાં જેમ ઉત્તરે આવેલ કંબોજ રાજ્ય વિશે કાંઈજ પ્રાપ્ત થયું નથી તેમ આ દક્ષિણે આવેલ સિંધ-સૌવિરને લગતું પણ મળતું નથી. માત્ર જે કાંઇ મળી આવ્યું છે કે, તે સમયે જે રાજ્યકર્તા હતા તેનું નામ તથા કેટલુંક જીવન ચરિત્ર. | સિંધુ સૈવિરપતિનું નામ ઉદયન હતું. તેનાં ગોત્ર, કુળ, કે માતા પિતાનાં નામ ઇત્યાદિ કાંઈ પણ જણાયાં નથી. વળી તેની રાણીનું નામ પ્રભાવતી હતું, અને તે વિદેહપતિ રાજા ચેટકની કુંવરી હતી. તે ઉપરમાં પૃ. ૧૨૫ જુઓ ) રાણી પ્રભાવતી સાથેનું તેનું લગ્ન ઈ. સ. પૂ. ૫૮૪
આસપાસ થયું હતું, અને આ રાણીને એક કુંવર સાંપડ્યો હતો (જે વિશે આગળ લખવામાં આવશે) તેમજ તેણીનું પિતાનું ભવિષ્ય નજીક આવેલું જાણી પિતે ઈ. સ. પૂ. ૫૭૪ આસપાસ દીક્ષા લીધી હતી અને પછી થોડાજ કાળમાં સ્વર્ગે સીધાવી હતી ( જુઓ પૃ. ૧૨૭)
રાજા ઉદયનનો જન્મ ઈ. સ. પૂ. ૬૦૦ માં થયો હતે. કેમકે ઐતમબુદ્ધના જન્મ વિશે એમ કહેવામાં આવ્યું છે કે તેમને જન્મ જે દિવસે થયા હતા તેજ દિવસે અન્ય છ વ્યક્તિઓ મળીને કુલ સાત જણું જમ્યા હતા૫ તે સાતમાને આ ઉદયન પણ એક હતે. આશરે ઈ. સ. પૂ. ૫૮૪ માં તે ગાદી ઉપર બેઠો હોય એમ સંભવે છે. પોતે ઘણો ન્યાય પ્રિય અને શાંતિશીલ જીવન ગુજારનારે રાજવી હતા. જેથી કરીને તેનું રાજ્ય જેમ અતિ વિસ્તારવંત હતું તેવાંજ તેનાં પ્રભાવ અને ગૌરવ પણ પ્રસરેલાં હતાં. તેનાં દીર્ધકાળ પર્વતના રાજ્ય દરમ્યાન, પશ્ચિમ બાજુના ઇરાન દેશ ઉપર પ્રખ્યાત શહેનશાહ સાઈરસનું રાજ્ય પ્રવર્તમાન રહ્યું હતું. આ ઈરાની શહેનશાહે ઘણું મુલકે કબજે કરીને છેવટે આ હિંદી સમ્રાટને પણ નમાવવાને મન ઉપર લીધું હતું. અને ઘણીવાર આક્રમણ પણ લઈ આવ્યો હતો. પણ તેની મુરાદ બર ન આવવાથી અંતે, સંધિ કરીને મિત્રાચારીની ગાંઠથી બને
(૯૩) રોક નગરને હાલના રોહરી ( સિંધ દેશનું એક શહેર છે) શહેરના સ્થળ સાથે સંબંધ હશે કે ? ( જુઓ આગળ ઉપરની હકીક્ત તથા ટી, નં. ૧રર. | ( ૯૪ ) જુઓ આગળ ઉપરની હકીકત તથા તેનું ટી. નં. ૧૧૯.
( ૯૫ ) c. H. I. P. 188,(states on the authority of Prof. R. Davis's Buddhist
birth stories: note on P. 68.):-For instance, there is an early list of the seven con-natals-persons born on the same day as the Buddha. કે. હ. ઈ. પૃ. ૧૮૮ પ્રો. રીસ ડેવીઝ કૃત “બુદ્ધ જાતક કથા ” માં પૃ. ૧૬૮ ના ટીપણમાં જણાવ્યું છે કે “ જે દિવસે બુદ્ધને જન્મ થયે હતો તેજ દિવસે અન્ય છે, એમ કુલ મળી સાત પુરૂષોને જન્મ થયો હતો.