Page Text
________________
૧૩૦
તેમાં જાય તે ગણતાં ઇ. સ. પૂ. પ૬ર કહેવાય. તે પહેલાં, પ્રતિમાની ખાતમી મેળવતાં ચારેક વર્ષ લાગ્યાં ગણા, વળી તે પહેલાં દાસી– રાણી, ચંડની સાથે ઉપડી ગયાને પણુ એક વર્ષ ગણાય; તે પહેલાં તેણીએ દાસી તરીકે પ્રતિમાની પૂજા કરવામાં પાંચેક વરસ ગાળ્યાં હશે એમ ગણેા. એટલે કે ૪+૧+૫=૧૦ વર્ષી પહેલાં=૫૬૨+૧૦=ઇ. સ. પૂ. ૫૭૨ માં રાણી પ્રભાવતીનું મરણ થયું કહેવાય. અને તે પહેલાં ઇ. સ. પૂ. ૫૭૩ માં તેણીએ દીક્ષા લીધી ગણાય. હવે જો રાણીના ગૃહસંસાર દશેક વ ચાલ્યેા હાય તેા લગ્ન આશરે ઇ. સ. પૂ. ૫૮૪ માં થયુ' કહેવાય. અને તે પટરાણી હતી, એટલે પ્રથમ પરણેતરજ ગણાય. અને પ્રથમ પરણેતર હાય એટલે રાજા ઉદયનની અને તેણીની ઉમર વચ્ચે બહુ બહુ તો ત્રણથી પાંચ જ વર્ષના ફેર ગણાય. જે હિસાબે ઈ. સ. પૂ. ૫૮૪ માં રાણીની ઉમર તેરની હાય, તેા રાજાની પંદરથી અઢાર ગણી શકાય. અને તે ગણત્રીએ રાજા ઉયનના જન્મ ઇ. સ, પૂ. ૬૦૦ થી ૫૯૮ ગણીએ ૫ તે ખાટું નથી. આ પ્રમાણે બધા કલ્પનાના ઘોડા ઉપર સ્વાર થઈને સાલા ગેાઠવાય તે સારી પદ્ધતિ તે। જો કે નથી જ, પણ જ્યાં ખીજો ક્રાઈ રસ્તા જ ન હોય ત્યાં “ ન મામા કરતાં કાણા મામેા સારા ” તે ન્યાયે જે કાંઇ હાથમાં હથિઆર આવ્યું તેના ઉપયેગ કરવા શુ' ખોટા ?
સત્તાધીશ
[ પ્રાચીન એમ ધારી સ્વતિ અનુસાર આ સાલવારી ગાઢયે ગયા છું. ( પાછળથી તપાસ કરતાં ઉપરની કલ્પનાએ સાચી જ રી છે. તે આપણે વિશેષપણે સિ ંધ–સાવિર દેશના વણુને વાંચીશું ) એટલે ઉદયનના જન્મ આપણે ઈ. સ. પૂ. ૬૦૦-પ૯૮ ગણવા રહે છે અને રાણી પ્રભાવતીના જન્મ ઇ. સ. પૂ. ૫૯૭ થી ૧૯૮ ગણવા રહે છે. અને તેમનું લગ્ન ઈ. સ. પૂ. ૫૮૪ આસપાસ બન્યું હાવાનું ઠરાવી, રાણીની દીક્ષા આશરે ૫૭૪-૭૫ ( કે એ વરસ પછી )માં લેવાઇ હતી એમ ગણીશું.
(૨) શિવા—જો કે પૃ. ૧૨૫ ઉપર મ. સાત બહેનેાનાં નામની જે નોંધ આપી છે તેમાં પ્રભાવતી પછી પદ્માવતીનું નામ લખવામાં આવ્યું છે, પણ ઉપર લખી ગયેલ પ્રભાવતીના વણૅનમાં ચડપ્રદ્યોતનું નામ વારંવાર આવ્યું છે. તેમ તેને લગતી સાલા ઘેાડી ધણી મળી પણ આવી છે, એટલે તે ચંડપ્રદ્યોતની વેરે જે કુંવરી શિવાદેવીનુ લગ્ન થયું હતુ, તેણીને લગતી સાલવારીની વિચારણા સૂતર થાય તે માટે તેણીની હકીકત આપણે પ્રથમ વિચારી લેઇએ.
( ૫ ) પાછળથી (જીએ કે. હી. ઈ. પૂ. ૧૮૮ તથા આગળ ઉપર રાન્ન ઉદયનના જીવન વૃત્તાંતે ). સાબિત થયું છે કે રાજા ઉંદચનના જન્મ ઈ. સ. પૂ. ૬૦૦ માં થયા હતા: એટલે આ પારિગ્રામાં મેં જે સાલા, વિવિધ બનાવા બન્યાની ગણાવી છે તેમાં પણ તેટલા અો ન્યૂનાધિક કરવાથી, સત્ય હકીકતના સ્થાને આવીને ઉભા રહેવારો.
એમ હકીકત નીકળે છે કે, રાજા ચડ અને રાજા શ્રેણિક બન્ને ઇ. સ, પૂ. ૫૬૮ માંક પેાતપાતાના રાજ્યના સ્વામી બની, રાજ્યા થઈ ગયા હતા.છ બીજી બાજુ રાજા ચડના મરણની સાલ માટે એમ કહેવાયુ છે કે જે
( ૬ ) કેમકે આ સાલમાં શ્રી મહાવીરે સસાર તજીને દીક્ષા ગ્રહણ કરી હતી (જુઓ નીચેનું ટીપણ ૯૭) નિર્વાણુકાળ ઇ. સ. પૂ. ૫૨૭ છે; ને કૈવલ્યઅવસ્થા ૩૦ વર્ષની છે અને તે પહેલા સાદા મુનિ તરીકે ૧૨ વ છે તે હિસાબે પ૨૭+૩૦+૧૨=૫૬૯-૮ આવે છે.
( ૯૭ ) કે સૂ. સુ. ટીકા રૃ. ૭૬ માં લખેલ છે કે “ ચક્રવર્તિપણાની બુદ્ધિથી તેમની (મહાવીરની ) મેથા
| SR No. | 032483 |
| Book Title | Prachin Bharat Varsh Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Tribhuvandas Laherchand Shah |
| Publisher | Shashikant and Co |
| Publication Year | 1935 |
| Total Pages | 524 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 16 MB |