Prachin Bharat Varsh Part 01

SR No.: 032483
Original Sutra Author: N/A
Author: Tribhuvandas Laherchand Shah
Publisher: Shashikant and Co
Publication Year: 1935
Total Pages: 524
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 16 MB

Page 182

ભારતવર્ષ ]
રાજ્યો
૧૨૩
રીના પ્રાચીન અવશેષની પ્રતીતિ રૂપે આ સ્થંભ ઉભો છે. સર્વે અખંડ અને સિંહાલંકૃત સ્વંભમાં આ સિથી ભારેમાંભારે છે. આ રાજનગરીને ત્રણ ૭ કેટ હતા અને દરેક કોટ વચ્ચેનું અંતર એક ગાવુત૮ (ગાયનું ભાંભરવું સંભળાય તેટલું) હતું. ૭૭૦૭ રાજાઓ૯ જેને લિચ્છવી સરદારે કહેવાતા તેઓ ત્યાં વસવાટ કરતા હતા. આ ત્રણ કેટની અંદરજ શહેરનાં ત્રણે પરાંઓને સમાવેશ થતો હતો. વાણિજ્ય ગ્રામ૦ (એક ૫૩) માં વેપારી વર્ગ, બ્રાહ્મણકુંડગ્રામ (બીજું પરૂ) માં બ્રાહ્મણો અને મધ્યના ક્ષત્રીયકુંડગ્રામ (ત્રીજુપડું) માં અથવા જેને કુંડગ્રામ પણ કહેતા તેમાં ક્ષત્રીએ વસવાટ કરતા હતા.
જેમ કેટલાક દેશના રાજ્યવંશના સ્થાપકથી
માંડીને એક પછી એક તેના વંશજોનાં નામો આપ
ણને મળી આવે છે તેમ તેના રાજ- આ વૈશાળીના રાજકર્તાકહેબ વિશે એના નામની નામાવળી
તે એક બાજુ રહી, પણ કોઈ છૂટાછવાયાનું નામ પણ જણાયું નથી. કેવળ એકજ રાજાનું નામ મળી આવે છે અને તે પણ શ્રી ગૌતમબુદ્ધ અને શ્રી મહાવીરના સમયમાં રાજ્યસન ઉપર બિરાજેલ નૃપતિ ચેટકનુંજ માત્ર છે. આ રાજાને મહેલ ક્ષત્રિયકુંડગ્રામ નગરની છેક દક્ષિણે આવેલ હોય એમ કેટલાંક વર્ણન ઉપરથી કલ્પી શકાય છે. રાજા ચેટક
તે વજછ ( વજિજ ) નામના ક્ષત્રિયોની - લિચ્છવી શાખામાંથી ઉતરી આવેલો હતો.૭૧
To the north-west of Bekhar, there was a stupa built by Asoka, and a stone-pillar, 50 to 60 ft in height crowned by a lion. To the south of the pillar there was a tank: near the village of Kochua, 2 miles to the N. W. of Besarh and mile to the S. E. of the village of Bekhar, stands the massive stone-pillar, known as Bekhar Lator monolith. The pillar evidently formed a part of the ancient monuments of the famous city of Vaishali. The pillar is the heaviest of all the Lion-monoliths; the capital city had three walls, each of them a gavuta distant from the next and of the 7707 Rajas. that is Lichhavi chiefs, who dwelt there. The above said three walls encircled within its precincts the three para ( suburbs ) of the city, named Vanijyagram ( suburb inhabited by the
commercial community ) in the north, Brahamanakundgram ( the part in. habited by the Brahamins) in the middle and Kshatriyakundgram ( the part in habited by the kshatriyas ) or shortly called Kundgram in the south.
( ૬ ) બુ, ઈ', પૃ. ૪૧ ( બતકવાર્તા પુ. ૧ ૫. ૩૮૯ ના આધારે, આ હકીકત જણાવેલ છે.)
( ૬૮ ) ઉપર ની ટીકામાં લખેલ પુસ્તકના પૃ. ૫૦૪ માં જણાવેલ છે કે ગાય જે ભાંભરે તેને અવાજ
જ્યાં સુધી સાંભળી શકાય તેટલા અંતરને ગાવુત કહેવાય છે.
( ૬૯ ) ઉપરનું જ પુસ્તક ૧ પૃ. ૫૦૪ જુઓ. વળી “ રાજ ” ની સમજૂતી માટે આ પુસ્તકમાં ઉપર પૃ. ૧૩ માં જુઓ.
(૭૦) વૈશાલી શહેરના વર્ણન વિશે મારે લેખ જુઓ ( જૈન ધમ પ્રકાશનું માસિક ભાવનગરથી પ્રગટ થતું પુ. ૪૭ અંક ૮ પૃ. ૨૬૭ થી ૨૬૮)
(૭૧ ) રે. વે. વ. પુ. ૧ ૫, ૭૭ ટ, ૧૦૦
( ઉતારા માટે આ પુસ્તકમાં ૫, ૬૨ ટીકા નં ૩૯ જુઓ).