________________
ભારતવર્ષ ]
જણાવેલ છે. આ કિલ્લો પ્રથમમાં લશ્કરી સંગ્રામનું મહાન મથક હાવું જોઈએ. તે ભારદ્ભુત નામના સ્થળથી ( કે જે Bharuta stupa ધરાવવાને લીધે પ્રસિદ્ધિને પામ્યું છે ) ૮૦ માઇલ ઇશાન ખૂણે આવેલ છે. કિલ્લાના ઘેરાવે। લગભગ ચાર માઈલ જેટલે છે. અને ઉંચાઈમાં સરેરાશ ૩૦-૩૫ પુટ છે. પૂર્વની દિવાલમાં કેટલાય ગુંબજો અને મિનારા આવેલ છે. વળી ત્યાંના ખંડિયેરમાંથી જે જાત જાતના શિકાર મળી આવ્યા છે તે ઉપરથી અનુમાન કરી શકાય છે કે, આ સ્થળ વ્યાપારનું માટું મથક હાઇને, ત્યાં દૂર દૂર દેશથી વેપાર કરવા અર્થે મહાક વ્યાપારીએ આવતા હાવા જોઇએ, તેમજ ઉત્તરે કાશળમાંથી અને પૂર્વે જ. એ. ખી. રી. સા. નામના માસિકમાં નામેા નીચે પ્રમાણે આપ્યાં છે. વત્સપતિએ
(૧) સુતી
(૨) ચ
ચિત્રક્ષ
(૩)
(૪) સુખીલલ; સહસ્રનીક
(૫) પરણતપ શતાનિક જયંતિ (પુત્રી)૯
(૬) ઉદયન૧૦
(૭) મેવિન ઉર્ફે મણિપ્રભ (૮) દંડપાણી૧૨
(૯) ક્ષેમક૧૨
પુત્રી૧૧
રાજ્યા
( ૬ ) આ પુસ્તકને અંતે શિશ્ના પ્રકરણમાં કાશ ખિના શિા જુએ,
તા સમસમયી
પ્રાચીનકાળની કાશી નગરીમાં ચાર પરાંએ હતાં. ૧ બદરિક=Badrik ( ૨ ) કુક્કુટ Kukkuta ( ૩ ) ધેાસિલાનું ઉપવન Ghosila park અને (૪) મોંગ ઉપવન=the mango grove. વેણુગ્રામ પણ કદાચ તેનુ પરૂ હાયતા હાય; તેમ એક એનપૂર્વ–Benpura, ( Bamboo-town વેણુવગ્રામ ) નામનું ગામડું જે ઉપરના કાશળથી ઈશાન ક્રાણુમાં આવેલ છે, અને જ્યાં તે સ્થળના જમીનદારને ખાદ્યકામ કરતાં જીની ઈંટાના ચણતર અને પાયા મળી આવ્યા હતા, તે પણ આ કાશ'બિનુ જ પરૂ હાય તા બનવા યાગ્ય છે. ( પુ. ૧ લું પૃ. ૧૧૪ ) વત્સદેશની રાજાવલિના
"2
""
""
""
૧૦૭
મગધમાંથી મનુષ્યાની પણ અવરજવર અતિ માટી સંખ્યામાં થતી હાવી જોઇએ.
""
"3
મગધપતિએ
શિશુનાગ
કાકવણું
ક્ષેમવન
ક્ષેમજિત
શ્રેણિક ( તથા કૃણિક)
ઉદયન ભટ્ટ
સુંદ, તથા નંદ પહેલા
નંદ ખીજો
(મહાનંદે હરાવ્યા હતા)
( ૭) ખુ. ઈ, પૃ. ૩૬
* ટીકા ન’બર ૮ ધી ૧૭ સુધીની હકીક્ત પૃ. ૧૦૮ જુએ,
