Page Text
________________
૧
કુર૭ ગાતમબુધ્ધે પેાતાની ૩૬ વર્ષની ઉમરે ઇ. સ. પૂ. ૫૬૪ થી ધર્માંદેશ શરૂ કર્યાં છે જ્યારે મહાવીરે પેાતાની ૩૦ વર્ષની ઉમરે દીક્ષા લઇ, પેાતાની ૪૨ વર્ષની ઉમર થયા બાદ એટલે કે ઇ. સ. પૂ. ૫૫૬ માં ધર્માંદેશ શરૂ કર્યાં છે. એટલે કે, બન્ને ધર્મપ્રચારકાએ ધ પ્રવૃત્તિના પ્રારંભ કર્યાં, તે એ વચ્ચે નવથી દશ વર્ષનુ ( ઈ. સ. પૂ. ૫૬૫–ઈ. સ. પૂ. ૫૫૬) અંતર છે અને તેમાં પણ ગાતમષુષ્યે પ્રથમ આરંભ કર્યાં છે, ત્રીજી બાજુ ઇતિહાસકારાએ, ખાદ્ધગ્રંથાધારે એમ પણ જણાવ્યું છે કે, મગધપતિ રાજા શ્રેણિક પ્રથમા, મુદ્દાજ અનુયાયી હતા ( જૈનગ્રંથામાં પ્રગટપણે જો કે આવી મતલબનું કાઇ લખાણ મળતું નથી પણ આડકતરી રીતે૮ તેમ સ્વીકાર કરાતો દેખાય છે ખરા) પણ તેની રાણી ક્ષેમાને બાધ ની ભિખુણીસાધ્વી બનાવવામાં આવી ત્યારપછીજ તેનુ મન ચલિત થવા માંડયું હતું. તે પછી વિદેહપતિ રાજા ચેટકની પુત્રી ચિલ્લણા સાથે રાજા શ્રેણિકનુ લગ્ન૨૯ થયું હતું અને પાતે ચુસ્ત જૈન બની ગયે
સત્તાધીશ
ગાળામાં થયું હાવુ′ોઈએ. આમ થવાથી માદ ધમે પેાતાના એક પ્રબળ ભક્ત ગુમાવ્યેા ગણાય,
(૨૭) એ આગળ ઉપર દ્વિતીય ખરે પરિચ્છેદ છઠ્ઠો ( મહાવીર અને બુદ્ધની સાલના નિચ તથા તેમના જીવનકળાની સાલવારી”)
[ પ્રાચીન હતા. આ બનાવ ઇ. સ. પૂ. ૫૫૬ માં બન્યા હતા. ચેાથી તર એમ પણ જણાયું છે કે, મગધપતિ શ્રેણિકના પૂર્વજ અને શિશુનાગવશના સ્થાપક મૂળપુરૂષ, કાશીપતિ હતા.૩૦ તેને અને તેના પાડેાશી કાશળના રાજાને ( એટલે કે કાશળપતિ પ્રસેનજિતના પૂર્વજને ) ઉચ્ચ નીચ ગાત્ર અને કુળના ૧ મદને લીધે વારંવાર ખેડામાં ઉતરવું પડતું હતુ. તે વૈર એટલે સુધી પરિણમવા પામ્યું હતું કે, કાશીપતિના મનમાં એમજ થયેલ કે, હું ખરા કયારેક, તે ઉચ્ચ ગાત્રી કહેવાતા કાશળપતિની કાઈ કન્યા મારા કુળમાં લાવું ત્યારેજ; પછીતા કાશીપતિ, ભાગ્યના બળે મગધપતિ થવા પામ્યા હતા અને તેના વંશજ અને કુળદીપક સમ્રાટ શ્રેણિકે, પોતાના વડવાનું પણ–પ્રતિજ્ઞા સંપૂર્ણ પણે પાળી બતાવી હતી એટલુંજ નહિ, પણ પોતે તો કાશળપતિના જામાતા બન્યા તે બન્યા, પણ તે ઉપરાંત પેાતાના કુંવર કૃણિકને પણ, કાશળના યુવરાજના જામાતા બનાવી, એકી સાથે, એકને બદલે એ કન્યા પોતાના
(૨૮) સરખાવા નીચેની ટીકા. ૨૯.
(૨૯) લગ્ન માટે કન્યાનું હરણ થયું હતું (જીએ આગળ વૈશાળી દેશના અધિકારે ) પણ રાજા ચેટક ( ચિહ્નણાના પિતા ) આ લગ્ન'થીની સ'મતિ નહેાતી આપતા, તેનું કારણ પણ એજ હાવા સ`ભવ છે કે, તે સમયે રાજા શ્રેણિક પોતે જૈન ધર્મી નહીં હોય; અને એમજ હાવુ જોઈએ; એટલે ભલે જૈન ગ્રંથામાં શ્રેણિકને ઐાદ્ધ ધર્માં કચાંચ નથી લખ્યા, પણ તે જૈન
ધર્માં નહાતા એમતા ચોક્કસ લાગે છે. (વિરોષ હકીક્ત શ્રેણિકના જીવન ઉપરથી પણ જાણી શકારો )
(૩૦) આપણે આ હકીક્ત કાશી પ્રદેશના રાજ્યના ઈતિહાસ લખીશું ત્યારે જણાવીશું તે માટેની હકીકત માટે ત્યાં તુ.
(૩૧) કાશળપતિએ ઈક્ષ્વાકુ વંશના હતા અને કાશીતિ મહાતિના ક્ષત્રિય ( કે જે વૈશાળીના વિન્ટ ક્ષત્રિયના એક પેટા વિભાગ ગણાય છે ) હતા. ઈક્ષવાકુ વશમાં, જૈનોના ચોવીસમાંથી ખાવીરા તીથ કરા થવા હાવાથી તેમણે તે વશને ઉત્તમ કોટિના લેખ્યા છે. તેમજ ઈતર ધર્મીઓએ પણ ઈંક્ષવાકુ વશને ઉચ્ચ કાટીને જ ગણ્યા છે ( સરખાવે પુ. ૮૧ ટી. ૨૫ ).
| SR No. | 032483 |
| Book Title | Prachin Bharat Varsh Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Tribhuvandas Laherchand Shah |
| Publisher | Shashikant and Co |
| Publication Year | 1935 |
| Total Pages | 524 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 16 MB |