________________
એક રાત્રિએ ઉજ્જૈની નગરીના રાજાના મહેલમાં ચંદન ઘાની મદદથી તેણે પ્રવેશ કર્યાં. હીરા, મેાતી અને સાનાના દાગીના લઈને તે પાછા ફરવા જાય છે ત્યાંજ જાગી ગયેલી મહારાણીએ તેને જોઈ લીધા અને પૂછ્યું : “એ કાણુ છે? અહી' કેમ આવ્યેા છે?”
વંકચૂલ બેલ્યા : ‘હું ચાર છું અને ચારી કરવા આવ્યા છે.’ રાણી તેની યુવાની અને શૂરવીરતા જોઇને મુગ્ધ થઈ. તે બેલી : “ચાર ! તું સુખેથી ધન લઇજા પણ જતાં પહેલાં તારી યુવાનીના લાભ જરા મને આપતા જા.”
વંકચૂલે કહ્યું, “બધી વાત સાચી, પણ તમે છે! કાણુ ?” રાણી બેાલી, “રાજમહેલમાં આવી સ્ત્રી તે વળી બીજી કાણુ હાય? હું રાણી છું. તારા ઉપર પ્રસન્ન થઈ છું. માટે મારી ઈચ્છા પૂરી કર્યાં પછી ભલે સુખેથી તારી ઈચ્છા મુજબ તુ ધન લઈ જા.”
વંકચૂલને માટે આ કપરી કસેટીને સમય હતા. ભલભલા ઋષિમુનિઓને ચલાયમાન કરી દે એવા આ પ્રસંગ હતા. એક તા રૂપરૂપની અંખાર રાજરાણી સામેથી ભાગ સુખ માટે પ્રાથના કરી રહી હતી અને સાથે સાથે ઇચ્છા મુજબ ધન પણ મળતુ હતું. પરંતુ સત્ત્વશાળી વકચૂલ પેાતાના નિયમમાં અડગ હતા. તે ખેલ્યા: “તા તમે મારી માતા, મારે રાજરાણીના સંગ ન કરવાના નિયમ છે. માટે હું માતાજી, ફરીથી આવુ ન બાલશે.”
“ચાર! તું કયાં છે અને કાની સામે ઊભા છે તેની તને ખબર છે? અને મારી ઈચ્છાને અનાદર કરતાં પરિણામ શું આવશે તેના તને ખ્યાલ છે?” રાણી બેલી.
“હુ સારી પેઠે જાણું છું કે તમારી ઈચ્છા પ્રમાણે ન કરતાં તમે મને પકડાવશે। અને ફાંસીએ લટકાવી દેશે! એમ જ ને પણ માતાજી, હું ચાર ભલે છું છતાં પણ ગુરૂમહારાજે આપેલા નિયમનો તે પ્રાણાંતે ભંગ નહિ જ કરૂં. નિયમનું પાલન કરતાં કરતાં મરવા જેવુ... બીજું ઉત્તમ પણ શુ હાઈ શકે?” વંકચૂલે મકકમતાપૂર્વક જણાવી દીધુ.
6666
( ૨૫)
eve
