________________
પરિહારતપની વિધિ :- ઉનાળામાં જઘન્યથી એક, મધ્યમથી બે અને ઉત્કૃષ્ટથી ત્રણ ઉપવાસ કરે છે. શિયાળામાં જઘન્યથી બે, મધ્યમથી ત્રણ અને ઉત્કૃષ્ટથી ચાર ઉપવાસ કરે છે. ચોમાસામાં જઘન્યથી ત્રણ, મધ્યમથી ચાર અને ઉત્કૃષ્ટથી પાંચ ઉપવાસ કરે છે અને પારણે આયંબીલ જ કરે છે. આ તપ છ મહિના સુધી ચાલે છે. ત્યારપછી જે સાધુમહારાજ તપસ્વીની સેવા કરતા હતા તે હવે છ મહિના સુધી તપ કરે છે અને જે સાધુમહારાજ તપશ્ચર્યા કરતા હતા. તે હવે સેવા કરે છે. ત્યારપછી વાચનાચાર્ય છ મહિના સુધી તપ કરે છે. તે વખતે બાકીના આઠ સાધુમહારાજમાંથી એક વાચનાચાર્ય થાય છે અને સાત સાધુભગવંત તપસ્વીની સેવા કરે છે. આ તપ ૧૮ મહિને પૂરો થાય છે.
(૪) સૂક્ષ્મસંપરાયગુણઠાણે જીવ સંજ્વલનલોભમોહનીય કર્મમાંથી બનેલી સૂક્ષ્મકિટ્ટીને ભોગવી રહ્યો છે. તે વખતે સૂક્ષ્મકષાયોદયવાળા જીવનું જે ચારિત્ર છે, તે સૂક્ષ્મસંપરાયચારિત્ર કહેવાય છે.
(૫) જિનેશ્વરભગવંતે જેવા પ્રકારનું ચારિત્ર કહ્યું છે તેવા પ્રકારના ચારિત્રને યથાખ્યાતચારિત્ર કહે છે. તે-૨ પ્રકારે છે.
(૧) છાપ્રસ્થિક યથાખ્યાતચારિત્ર, (૨) કૈવલિક યથાખ્યાતચારિત્ર. (૧) છદ્મસ્થાવસ્થામાં મોહનીયકર્મનો સંપૂર્ણક્ષય કે ઉપશમ થવાથી જે ચારિત્ર પ્રાપ્ત થાય છે, તે છાઘસ્થિકયથાખ્યાતચારિત્ર કહેવાય છે. તે ૨ પ્રકારે છે.
-
(1) ઔપમિક યથાખ્યાત (2) ક્ષાયિક યથાખ્યાત.
(1) મોહનીયકર્મનો સંપૂર્ણ ઉપશમ થવાથી જે ચારિત્ર પ્રાપ્ત થાય છે, તે ઔપશમિક યથાખ્યાતચારિત્ર કહેવાય છે. તે ૧૧મા ગુણઠાણે જ હોય છે.
૭૫
