________________
અપર્યાપ્તસૂક્ષ્મએકેન્દ્રિયાદિ-૧૩ જીવસ્થાનકમાં સાત કે આઠકર્મનું ઉદીરણાસ્થાન હોય છે. જ્યારે ભોગવાતા આયુષ્યની છેલ્લી એક આવલિકા માત્ર સ્થિતિસત્તા બાકી રહે છે ત્યારે આયુષ્યકર્મની ઉદીરણા બંધ પડી જાય છે. તે વખતે આયુષ્ય વિના જ્ઞાનાવરણીયાદિ૭ કર્મની ઉદીરણા થાય છે. અને તે સિવાયના કાળમાં આઠ કર્મની ઉદીરણા થાય છે પણ છે, પાંચ કે બે કર્મની ઉદીરણા થતી નથી. કારણકે તે જીવો અપ્રમત્તાદિગુણઠાણાને પ્રાપ્ત કરી શકતા નથી. તેથી છ વગેરે કર્મની ઉદીરણા થતી નથી.
પર્યાપ્તસંજ્ઞીને છટ્ટાગુણઠાણા સુધી આઠ કર્મની ઉદીરણા થાય છે. પણ જ્યારે ભોગવાતા આયુષ્યની છેલ્લી એક આવલિકા માત્ર સ્થિતિ બાકી રહે છે ત્યારે આયુષ્ય વિના જ્ઞાનાવરણીયાદિ-૭ કર્મની ઉદીરણા થાય છે. ક્ષેપકને ૭મા થી ૧૦મા ગુણઠાણાની છેલ્લી એક આવલિકા બાકી રહે ત્યાં સુધી આયુષ્ય અને વેદનીય વિના જ્ઞાનાવરણીયાદિ-૬ કર્મની ઉદીરણા થાય છે. ૧૦મા ગુણઠાણાની છેલ્લી આવલિકાથી માંડીને ૧૨મા ગુણઠાણાની છેલ્લી એક આવલિકા બાકી રહે ત્યાં સુધી આયુષ્ય, વેદનીય અને મોહનીય વિના પાંચ કર્મની ઉદીરણા થાય છે અને ૧૨મા ગુણઠાણાની છેલ્લી આવલિકાથી માંડીને ૧૩મા ગુણઠાણા સુધી નામ-ગોત્રકર્મની જ ઉદીરણા થાય છે. એટલે પર્યાપ્તસંજ્ઞીને આઠ, સાત, છ, પાંચ અને બે કર્મનું ઉદીરણાસ્થાન હોય છે.
૧૩. પર્યાપ્તનામકર્મના ઉદયવાળા કરણ-અપર્યાપ્તા સૂક્ષ્મ એકેન્દ્રિયાદિજીવો લબ્ધિ-પર્યાપ્તા હોવાથી, સ્વયોગ્ય સર્વ પર્યાપ્તિ પૂર્ણ થયા પછી પર્યાપ્તાવસ્થામાં પરભવનું આયુષ્ય બાંધીને તે આયુષ્યનો અબાધાકાલ પૂર્ણ થયા પછી મૃત્યુ પામી શકે છે. તેથી તેઓને અપર્યાપ્તાવસ્થામાં આયુષ્યકર્મની ઉદીરણા બંધ પડતી નથી. તેથી તેઓને આઠકર્મની જ ઉદીરણા હોય છે. સાતકર્મની ઉદીરણા હોતી નથી.
૫૯ છે
