________________
હવે અત્યાર સુધી દ્વીપ-સમુદ્રમાં જેટલા સરસવ નાંખ્યા છે. તે બધા પાછા લાવીને એક મોટા દ્વીપમાં ઢગલો કરે અને તેમાં ચારે પ્યાલાના સરસવ નાંખે. પછી તેમાંથી એક સરસવનો દાણો ઓછો કરીને બાકીના સર્વે દાણાની ગણતરી કરતાં જે સંખ્યા આવે, તે ઉત્કૃષ્ટ સંખ્યાતું કહેવાય.
જઘન્યસંખ્યાતું અને ઉત્કૃષ્ટસંખ્યાતું એક જ પ્રકારે હોય છે. પણ મધ્યમસંખ્યાતું સંખ્યાતા પ્રકારે હોય છે.
અસંખ્યાતું અને અનંતાના ભેદનું સ્વરૂપ :रूवजुयं तु परित्तासंखं लहु, अस्स रासि अब्भासे । जुत्तासंखिज्जं लहु, आवलियासमयपरिमाणं ॥ ७८ ॥ बितिचउपञ्चमगुणणे, कमा सगा संख पढमचउसत्ता । णंता ते रूवजुया, मज्झा रूवूणो गुरू पच्छा ॥७९॥ रूपयुतं तु परीत्तासंख्यं लध्वस्य राशेरभ्यासे । युक्तासंख्येयं लघु आवलिकासमयपरिमाणम् ॥ ७८ ॥ द्वितीय तृतीय चतुर्थ पञ्चमगुणने क्रमात् सप्तमासंख्यं प्रथम चतुर्थ सप्तमाः । अनन्तास्ते रूपयुता मध्या रूपोना गुरवः पश्चात् ॥७९॥
ગાથાર્થ:- ઉત્કૃષ્ટસંખ્યાતામાં એક ઉમેરવાથી જઘન્ય પરીત્ત અસંખ્યાતું થાય છે. એનો રાશિઅભ્યાસ કરવાથી જઘન્યયુક્તઅસંખ્યાતું થાય છે. તે એક આવલિકાના સમય પ્રમાણ છે.
બીજા (જઘન્યયુક્તઅસંખ્યાત), ત્રીજા જઘન્યઅસંખ્યાતઅસંખ્યાત), ચોથા (જઘન્યપરીત્તઅનંત) અને પાંચમા (જઘન્યયુક્ત અનંત)નો રાશિ અભ્યાસ કરવાથી અનુક્રમે સાતમુ અસંખ્યાતું, પહેલું અનંતું, ચોથુ અનંતું, અને સાતમું અનંતું થાય છે. તેમાં એક ઉમેરવાથી
૩૩૬
