________________
સત્તા અને સાત કર્મનો ઉદય હોય છે.
પ્રમત્તગુણઠાણા સુધી સાત કે આઠ કર્મની ઉદીરણા હોય છે. મિશ્રગુણઠાણે આઠ કર્મની ઉદીરણા હોય છે. અપ્રમત્તાદિ-૩ ગુણઠાણે વેદનીય અને આયુષ્ય વિના છ કર્મની ઉદીરણા હોય છે. સૂક્ષ્મસંપરાયગુણઠાણે છ કે પાંચ કર્મની ઉદીરણા હોય છે. ઉપશાંતમોહગુણઠાણે પાંચકર્મની ઉદીરણા હોય છે. ક્ષીણમોહગુણઠાણે પાંચ કે બે કર્મની ઉદીરણા હોય છે. સયોગીગુણઠાણે બે કર્મની ઉદીરણા હોય છે અને અયોગીગુણઠાણે ઉદીરણા હોતી નથી.
સૌથી થોડા જીવ ઉપશાંતમોહગુણઠાણે હોય છે. તેનાથી સંખ્યાતગુણા જીવો ક્ષીણમોહગુણઠાણે હોય છે. તેનાથી વિશેષાધિક જીવો સૂક્ષ્મસંપરાય, અનિવૃત્તિ અને અપૂર્વકરણગુણઠાણે હોય છે. અને તે ત્રણ ગુણઠાણે પરસ્પર તુલ્ય જીવો હોય છે.
વિવેચન :-દરેક સંસારી જીવને ૧થી ૧૦ ગુણઠાણા સુધી એકીસાથે આઠ કર્મનો ઉદય હોય છે. તેથી ૧ થી ૧૦ ગુણઠાણા સુધી ૮ કર્મનું ઉદયસ્થાન હોય છે. ૧૧મા ગુણઠાણે મોહનીયકર્મ સંપૂર્ણ ઉપશાંત અને ૧૨મા ગુણઠાણે મોહનીયકર્મનો સંપૂર્ણ ક્ષય થયેલો હોવાથી મોહનીયનો ઉદય હોતો નથી. તેથી તે બન્ને ગુણઠાણે મોહનીય વિના ૭ કર્મનું ઉદયસ્થાન હોય છે. અને ૧૩મા-૧૪મા ગુણઠાણે ચાર ઘાતીકર્મનો ક્ષય થયેલો હોવાથી ચાર અઘાતીકર્મોનો જ ઉદય હોય છે. તેથી તે બન્ને ગુણઠાણે ચાર કર્મનું ઉદયસ્થાન હોય છે.
(૮)
-- ગુણઠાણામાં ઉદીરણાસ્થાન :
ત્રીજું ગુણઠાણુ છોડીને ૧ થી ૬ ગુણઠાણા સુધી કોઇપણ જીવને
૨૮૩
