________________
દિકુમાર (૯) પવનકુમાર અને (૧૦) મેઘકુમારદેવોની સંખ્યા સમજવી.
વ્યંતરદેવોની સંખ્યા ક્ષેત્રથી સંખ્યાતાયોજન પ્રમાણ શ્રેણીમાં જેટલા આપ્ર૦ હોય છે. તેનાથી ઘનીકૃતલોકના માંડાના આકારે એક પ્રતરના આકાશપ્રદેશને ભાગવામાં આવે, તો જવાબમાં જેટલા આપ્ર૦ આવે તેટલા વ્યંતરદેવો હોય છે.
અસત્કલ્પનાથી સંપૂર્ણ એક શ્રેણીમાં ૩૨,૦૦,૦૦૦ આપ્ર૦ છે. સંખ્યાતાયોજન પ્રમાણ શ્રેણીમાં ૧૦૦૦૦૦ આપ્ર૦ છે.
એમ માનવામાં આવે તો....... એક પ્રતરમાં કુલ ૩૨૦૦૦૦૦ × ૩૨૦૦૦૦૦=૧૦૨૪૦૦૦૦૦,૦૦000 આOપ્ર૦ હોય છે. એટલે સંખ્યાતાયોજન પ્રમાણ શ્રેણીમાં રહેલા ૧૦૦૦૦૦ આકાશપ્રદેશથી પ્રતરમાં રહેલા ૧૦૨૪૦૦૦૦૦,૦૦૦૦૦ આકાશપ્રદેશને ભાગવાથી ૧૦૨૪૦૦૦૦૦ આ૦પ્ર૦ આવે છે. એટલે અસત્કલ્પનાથી વ્યંતરદેવો “૧૦૨૪૦૦૦૦૦” (૧૦ ક્રોડ, ૨૪ લાખ) હોય છે. પણ વાસ્તવિક રીતે અસંખ્યાતા જ હોય છે.
જ્યોતિષીદેવોની સંખ્યા ક્ષેત્રથી ૨૫૬ અંગુલપ્રમાણ શ્રેણીમાં જેટલા આપ્ર૦ હોય, તેટલા આપ્ર૦ની સંખ્યાથી એક પ્રતરમાં રહેલા આપ્ર૦ને ભાગવાથી જેટલા આપ્ર૦ આવે છે, તેટલા જ્યોતિષીદેવો હોય છે.
અસત્કલ્પનાથી, એક શ્રેણીમાં ૩૨૦૦૦૦૦ આપ્ર૦ છે. ૨૫૬ અંગુલપ્રમાણશ્રેણીમાં૬૫૫૩૬ આ૦૫૦ છે.
એમ માનવામાં આવે, તો... ૨૫૬ અંગુલમાત્ર શ્રેણીમાં રહેલા ૬૫૫૩૬ આપ્ર૦થી એક પ્રતરમાં રહેલા ૧૦૨૪૦૦૦૦૦,00000 આપ્ર૦ને ભાગવાથી ૧૫,૬૨,૫૦,૦૦૦ આપ્ર૦ આવે છે. એટલે
૧૭૧
