________________
( ૧ )
અહુજ ધીમી ગતિએ પણ ઉતાવળી ચાલે ચાલતા કારાગ્રહની બહારની દિવાલ પાસે આવીને અટકયા. એ મજબૂત અને વિશાળ, ઉંચી દીવાલેા સુધી નજર પક્ષુ પહોંચવી મુશ્કેલ, તે પછી હજારીની આંખમાં ધૂળ નાખી એ દિવાલા ભેદી અંદ રથી કાઇને બહાર કાઢવા એ તા અતિ મુશ્કેલ ! કીલ્લાના દરવાજા પાસે તેઓ જઇ શકે તેમ નહતું, સેંકડા માણસાના પહેરા વટાવી કીલ્લાની અંદર ઘુસવુ એ કઠીણ વાત ! તેમાંય જાણુ થતાં સહસ્રાંશુના હજારા ચાદ્ધાએ ધસી આવે, તે સમયે બધા ખેલ બગડી જાય, ખળ કરતાં કળથી કાર્ય કરવાની, તેમજ જેમ મને તેમ કેાઈની નજર ન પડે એ માટે સાવધાની રાખવાને તે અતિ આતુર હતા.
ગ્રીલ્લામાં રહેલી કારાગ્રહની દિવાલે પાસે આવીને તેઓ અટકયા. એ દિવાલેાની મજબુતાઇ, એની ઉંચાઇ બધું તીણી નજરે નિહાળ્યુ. ચારે બાજુએ નજર ફેરવી, ઉપર ચડી કારાગ્રહની દિવાલે વીંધી પેાતાના સ્વામીને કેવી રીતે શેાધી કાઢવા, એ માટે તેઐ વિચાર કરવા લાગ્યા. કંઇ ખાજુએથી ઉપર ચઢી શકાય તે માટે તેઓ ચારેકાર કરીને તપાસ કરવા લાગ્યા. એક બાજુએથી ચઢવાનુ છેવટે એમણે પસંદ કર્યું.
એ બધાય સુભટા–સરદારી હતા. એકએક સરદાર ઘણા ઘણા સુભટાને પહેાંચી વળે તેમ હતા. માથુ મૂકીને સવે છાવણીમાંથી નિકળ્યા હતા, પેાતાના સ્વામીને માટે જરૂર પડે પ્રાણુ આપવા પણ આતુર હતા. કારાગ્રહમાં પૂરાયેલા