________________
મોક્ષ તત્વ
ઉત્તર–ચાર (૧) મતિ (૨) કૃત (૩) અવધિ અને (૪) મન : પર્યાવજ્ઞાન.
પ્રશ્ન ૧૨૬-સર્વ શ્રેષ્ઠ જ્ઞાન કર્યું છે? ઉત્તર-કેવલજ્ઞાન. પ્રશ્ન ૧૨૭-કેવલજ્ઞાન કેને કહે છે?
ઉત્તર–શુદ્ધ, સંપૂર્ણ, પ્રત્યક્ષ, અસાધારણ, અનંત, અખલિત, અપર્યવસિત જ્ઞાન તે કેવલજ્ઞાન છે.
પ્રશ્ન ૧૨૮-કેવલજ્ઞાન ઉત્પન્ન થવાથી શું દેખાય છે?"
ઉત્તર-દ્રવ્યથી રૂપી–અરૂપી સકલ દ્રવ્ય, ક્ષેત્રથી લોક–અલોક પ્રમાણ સર્વક્ષેત્ર. કાલથી અનંત ભૂત, ભવિષ્ય અને વર્તમાન કાળ રૂપ સર્વકાળ અને ભાવથી સર્વગુણ પર્યાય હસ્તામલકવતું જાણે છે અને દેખે છે.
પ્રશ્ન ૧૨૯-કેવલજ્ઞાન કયા ભાવથી ઉત્પન્ન થાય છે? ઉત્તર-કેવલજ્ઞાન ક્ષાયિકભાવથી ઉત્પન્ન થાય છે.
પ્રશ્ન ૧૩૦–કેવલજ્ઞાન સિવાય અન્ય ચાર જ્ઞાન કંયા ભાવથી આવે છે ?
ઉત્તર–ક્ષાપશમિક ભાવથી આવે છે.
પ્રમાણુ, નય, નિક્ષેપ અને સપ્તભંગી
પ્રશ્ન ૧૩૧–પ્રમાણ કોને કહે છે? ઉત્તર–સ્વ અને પરને નિશ્ચય કરાવનાર સાચા