________________
૨૫૬
તવ પુરા ઉત્તર-મુક્તિધામ-સિદ્ધશીલાથી પણ ઉપર લેકા તે જીવ પહોંચી જાય છે. જેમ કેઈ તુંબડા પર માટી, રેતી આદિ પદાર્થોના આઠ લેપ લાગેલા હોય તે તે તુંબડું પાણીની અંદર ડુબેલું રહે છે. પરંતુ જે લેપ દૂર કરવામાં આવે તે શીધ્ર તે તુંબડું પાણીની ઉપર આવી જાય છે. એ રીતે આઠકર્મોથી લિપ્ત થઈને સંસાર સમુદ્રમાં ડુબેલા જીવ જ્યારે કર્મોથી મુક્ત થઈ જાય છે. ત્યારે સ્વાભાવિક રીતિથી લેકના અગ્રભાગે પહોંચી જાય છે.
પ્રશ્ન ૧૬-મોક્ષ પામેલ આત્મા કયાં બિરાજમાન છે?
ઉત્તર-સર્વાર્થસિદ્ધ વિમાનની ધ્વજાથી ૧૨ જન ઉંચે ઉર્ધ્વલકને અંત થાય છે. અને ત્યાંથી અલોક શરૂ થાય છે. અલકમાં ધર્માસ્તિકાય, અધર્માસ્તિકાય આદિ દ્રવ્યને અભાવ હોવાથી જીવ અને પુત્રલ દ્રવ્યની ગતિ અથવા સ્થિતિ થઈ શકતી નથી. જેથી સિદ્ધ ભગવાન લેકના છેલ્લા ચરમત સુધી પહોંચીને ત્યાં સ્થિર થાય છે.
પ્રશ્ન ૧૭-સિદ્ધ ભગવાન અને અલોકની વચ્ચે કેટલું
અંતર છે ?
ઉત્તર–જેવી રીતે તડકા અને છાંયા વચ્ચે અંતર હોતું નથી. તેવી જ રીતે સિદ્ધ ભગવાન અને અલકની વચ્ચે અંતર હેતું નથી.
પ્રશ્ન ૧૮-સિદ્ધ ભગવાન જે ક્ષેત્રમાં બિરાજમાન હેય છે, તે ક્ષેત્રને શું કહે છે?