________________
નિજ તત્વ કરવું. તેના મુખ્ય રૂપથી ચાર ભેદ છે : (૧) ઈન્દ્રિય પ્રતિસંલીનતા (૨) કષાય-પ્રતિસંલીનતા (૩) યુગ પ્રતિસંલીનતા અને (૪) વિવિક્ત શય્યાસનતા.
પ્રશ્ન ૨૨-ઈન્દ્રિય પ્રતિસંલીનતા કેને કહે છે? તેના કેટલા ભેદ છે?
ઉત્તર-ઈન્દ્રિયોને પોતાના વિષયની તરફ જતી રોકવી અને ઈન્દ્રિ દ્વારા ગ્રહણ કરેલ વિષયમાં રાગ-દ્વેષ ના કરે. તેનાં પાંચ ભેટ છેઃ (૧) શ્રોતેન્દ્રિય પ્રતિસંલીનતા (૨) ચક્ષુરિન્દ્રિય પ્રતિ સંલીનતા (૩) ઘ્રાણેન્દ્રિય પ્રતિસંસીનતા (૪) રસનેન્દ્રિય પ્રતિ સંલીનતા (૫) સ્પર્શનેન્દ્રિય. પ્રતિસંલીનતા.
પ્રશ્ન ૨૪-કષાય પ્રતિસંલીનતા કોને કહે છે?
ઉત્તર-દધિ, માન, માયા અને લોભને ઉદય થવા ન દે તથા ઉદયમાં આવેલા કષાયને નિષ્ફળ બનાવી દેવા.
પ્રશ્ન રોગ પ્રતિલીનતાના કેટલા ભેદ છે?'
ઉત્તર-(૧) મન પ્રતિસંલીનતા (૨) વચન પ્રતિસલીનતા અને (૩) કાય–પ્રતિસલીનતા.
પ્રશ્ન રદ-મન પ્રતિસલીનતા કેને કહે છે? ઉત્તર-મનની અકુશલ (બુરી–પાપકારી) પ્રવૃત્તિ કવી અને કુશલ (ભલી) પ્રવૃત્તિ કરવી તથા ચિત્તને એકાગ્ર-સ્થિર કરવું.
