________________
સંવર તત્વ
૧૫.
૧. અનિત્ય ભાવના ૭. આશ્રવ ભાવના ૨. અશરણ છે ૮. સંવર ૩. સંસાર , ૯. નિર્જરા ,, ૪. એકત્વ , ૧૦. લોક ૫. અન્યત્વ , ૧૧. બોધિ ,, ૬. અશુચિ , ૧૨. ધર્મ ભાવના. પ્રશ્ન ર૩-અનિત્ય ભાવના એટલે શું?
ઉત્તર-સંસાર અનિત્ય છે, બધી વસ્તુઓ પરિવર્તન-- શીલ અને નશ્વર છે. આ રીતે ધન, યૌવન, કુટુંબ, શરીર આદિ સંસારના બધા પદાર્થ અનિત્ય છે, એ વિચાર કરવો, “અનિત્ય ભાવના છે. આ ભાવના ભરત ચકવતીએ. ભાવી હતી.
પ્રશ્ન ર૪ અશરણ ભાવના એટલે શું ? એ ભાવના. કેણે ભાવી હતી ?
ઉત્તર–જન્મ, જરા, મરણ, વ્યાધિ, પ્રિયને વિયેગ, અપ્રિયને સંગ, દારિદ્રય આદિ દુમાં પડેલા પ્રાણીને વીતરાગ પ્રરૂપિત ધર્મ સિવાય અન્ય કઈ રક્ષક નથી. એવું ચિંતન કરવું. આ ભાવના અનાથી મુનિએ ભાવી હતી.
પ્રશ્ન રપ-સંસાર ભાવનાને શે વિષય છે?
ઉત્તર–સંસારની વિશાળતા અને તેમાં જન્મ-મરણ. કરતા થકા અનાદિકાળથી જીવ ચાર ગતિ, ચોવીસ દંડક અને ૮૪ લાખ જીવનમાં દુઃખ ભોગવી રહ્યો છે
આ
છે