________________
૧૯૬ જૈન ગૂર્જર સાહિત્યને અને તેમની કાવ્ય-પ્રસાદી ભાગર
તેઓશ્રીએ વીસ વર્ષ સુધી સાહિત્ય રચના કરી. ને યોગ, અધ્યાત્મ, વૈરાગ્ય, કમગ, તત્વજ્ઞાન, વગેરે ઉપર એકસે આઠ ઉપરાંત ગ્રંથ બનાવ્યા છે. જેમાંના કેટલાક ગ્રંથ-બ્રીટીશ તથા ગાયકવાડરાજ્યના કેળવણી ખાતાએ મંજુર કર્યા હતા. તેઓના કાવ્યોમાં ખાસ કરી ભજન પદ સંગ્રહ ભાગ ૧૧ ગુજરાતી ભાષામાં છપાયા છે, જે સાદી ભાષામાં છે સરળ છે તથા લેકગીત તરીકે પ્રખ્યાત છે. વિજાપુરમાં તેમના ઉપદેશથી એક જ્ઞાનમંદિર બાંધવામાં આવ્યું છે. તેઓશ્રી ચુસ્ત ક્રિયાપાત્ર હતા આ જીવન ખાદી જ વાપરી હતી; દિવસે નિંદ્રા લીધી નથી, એક જ પાત્રમાં આહાર આવતો અને વપરાતે.
સંવત ૧૮૮૧ માં મહુડી ગામમાં જેઠ માસમાં હતા ત્યારે પિતાનું મૃત્યુ નજીક જાણી એક વિદ્વાન જોશીને બોલાવી રાજયોગ ક્યારે છે તે પૂછે છે. બીજે જ દીવસે સવારે આઠ અને નવ વચ્ચે રાજયોગ છે એમ જણાવવામાં આવે છે. મહુડી નાનું ગામ હેવાથી સંઘના આગ્રહથી વિજાપુર પધારે છે ને અંતિમ ઊપદેશ આપી આ અહંમ મહાવીરના ઉચ્ચાર સાથે જેઠ વદ ૩ના પ્રાતકાળે શ્રીમદ્ કાલ ધમ પામે છે. સ્વર્ગવાસી બને છે. ગચ્છને ભાર શ્રી અજીતસાગરસૂરિજીને સોંપે છે. દેશ દેશાંતરથી મોટો સમુદાય ભેગા થાય છે, ને અગ્નિ સંસ્કાર કરવામાં આવે છે. શ્રી વિજાપુરમાં તેમની રકૃતિમાં સમાધિ મંદિર કરવામાં આવ્યું છે. ને શ્રી બુદ્ધિસાગરસૂરિની દિવ્ય પ્રતિમા કરાવી ૧૯૮૩ના ફાગણ સુદ ૩ પ્રતિષ્ઠા કરવામાં આવી છે.
ગુજરાતના આ મહાકવિએ કવિ પ્રેમાનંદની માફક ગૂજર સાહિત્યની મહાન સેવા કરી છે. આવા સમર્થ વિદ્વાન મહાન યોગી સંતને ભૂરિ ભૂરિ વંદન હે.
આ સાથે તેમના દસ સ્તવને, બે કલશે, તથા એક સ્વતંત્ર્ય કાવ્ય મલી કુલે તેર કાવ્ય પ્રસિદ્ધ કરીએ છીએ.
