________________
એક્ષમાળા
શિક્ષાપાઠ ૬૭, અમૂલ્ય તત્ત્વવિચાર
( હરિગીત છંદ ) બહુ પુણ્યકેરા પુંજથી શુભ દેહ માનવને મળે,
તેયે અરે ! ભવચક્રને આ નહિ એકે ન્યા; સુખ પ્રાપ્ત કરતાં સુખ ટળે છે લેશ એ લક્ષે લહે, - ક્ષણ ક્ષણ ભયંકર ભાવમરણે કાં અહો રાચી રહે ? ૧ લફમી અને અધિકાર વધતાં, શું વધ્યું છે તે કહે ?
શું કુટુંબ કે પરિવારથી વધવાપણું, એ નય ગ્રહો; વધવાપણું સંસારનું નર દેહને હારી જવે,
એનો વિચાર નહીં અહોહો ! એક પળ તમને હવે !!! ૨ નિર્દોષ સુખ નિર્દોષ આનંદ, ચે ગમે ત્યાંથી ભલે,
એ દિવ્ય શક્તિમાન જેથી જંજીરેથી નીકળે; પરવસ્તુમાં નહિ મૂંઝ, એની દયા મુજને રહી,
એ ત્યાગવા સિદ્ધાંત કે પશ્ચાદુઃખ તે સુખ નહીં. ૩ હું કોણ છું ? કયાંથી થયે ? શું સ્વરૂપ છે મારું ખરું ?
કેના સંબંધે વળગણા છે ? રાખું કે એ પરહરું ? એના વિચાર વિવેકપૂર્વક શાંત ભાવે જો કર્યા,
તે સર્વ આત્મિક જ્ઞાનનાં સિદ્ધાંતતત્વ અનુભવ્યા. ૪ તે પ્રાપ્ત કરવા વચન કોનું સત્ય કેવળ માનવું ?
નિર્દોષ નરનું કથન માને ‘તેહ’ જેણે અનુભવ્યું; રે ! આત્મ તારો ! આત્મ તારે ! શીધ્ર એને ઓળખે, સર્વાત્મમાં સમદ્રષ્ટિ ઘો આ વચનને હૃદયે લખે. ૫
• શ્રીમદુ યાજ છે
