________________
94 | શ્રી જ્ઞાનવિમલસૂરિકૃત તબક વિનાશ નાશ કરઈ ૪, તિમ આતમા તાદશ પુદગલમય છ0 ૧. સૌત્રાંતિકમતે વિજ્ઞાનાદિ પાંચ અંધ તેહી જ પરલોકગામી પણિ આત્મા નહીં. ક્ષણિક સર્વ સંસ્કાર સ્વલક્ષણ તે પરમાર્થ. અન્યાહ તે શબ્દાર્થ સંતાન છેદ તે મોક્ષ ૨, ગાચારને મતે વિજ્ઞાન માત્ર એ વિશ્વબાહ્ય અર્થ નહીં. વાસનાથી નીલ, પીતાદિ પ્રતિભાસ છઈ ૩. માધ્યમિકને મતે સર્વ શૂન્ય એતસ્વપ્નપમ પ્રમાણાદિ વિભાગ. તિહાં બૌદ્ધમતને વિષદ સુગત દેવતા ચાર દુઃખાદિક આર્ય સત્યને પ્રરૂપણહાર. દુખ ૧, સમુદય ૨, માર્ગ ૩, નિરોધ ૪ એ ચાર. તિહાં દુઃખ તે સંસારીનાં પાંચ સ્કંધ-વિજ્ઞાન સ્કંધ ૧, વાસનાન્કંધ ૨, વેદનાત્કંધ ૩, સંસ્કારસ્કંધ ૪, રૂ૫ર્કંધ ૫ એહથી વાસનાઈ રાગાદિકને ગણ ઊપજઈ. આત્મા આત્મીય ભાવનામઈ આપાપણાં જે જે મિલઈ તે સમુદય ૨. એ સઘલાઈ ભાવ ક્ષણિક સંસ્કાર એવી જે વાસના તે માગ ૩. એહને નિરોધ તે મોક્ષ ૪. એ ચ્યાર આર્યસત્ય. વલી ઈદ્રિય ૫ શબ્દાદિ વિષય ૫ મન ૧ ધર્માયતન ૧ એ બાર આયતન સર્વ સંકલ્પના સ્થાનક આધારભૂત ૧૨. પ્રમાણ ૨-પ્રત્યક્ષ (૧) અનુમાન ૨. સાત તે બુધ તત્વપુરુષ ઈત્યાદિ બૌધમતને સિદ્ધાંત જાણ.
૨. હવે નિયાયિક મત કહે છઈ. તેના નામ નિયાચિક તથા વેગ અક્ષપાદ ઈત્યાદિ નામ. સુષ્ટિ સંહારકર્તા ઈશ્વર, દેવ, વિભુ, વ્યાપક, નિત્ય, એક, સિથર, સર્વજ્ઞ, નિત્યબુદ્ધિ, એહવે આત્મા એક સમાયિ જ્ઞાનાનંતર
