________________
કર્મરૂપી કરોળિયાની જાળમાં ફસાયેલો આત્મા
:: આત્માની સેના ::
આત્માની સેના આ પ્રમાણે છે : આત્મા સ્વયં રાજા છે. સંતોષરૂપી મુખ્યમંત્રી જીવનો સહાયક છે, જે યુદ્ધમાં સૌથી આગળ રહે છે અને એ સમક્તિ રૂપી મંડલિકનો સરસેનાધિપતિ છે. પાંચ મહાવ્રતરૂપી પાંચ સામંત સાથે છે. માર્દવરૂપી હાથી સાથે ચાલે છે. ચરણસિત્તરી અને કરણસિત્તરીની પાયદળ સેનામાં વ્રત, નિયમ, પચ્ચક્ખાણ, તપ, તપશ્ચર્યા તથા જપ-ધ્યાન વગેરેની ઘણી મોટી સેના છે. એમનો સેનાની શ્રુતબોધ છે. જીવરૂપી રાજા અઢાર હજા૨ શીલાંગ રથ પર આરૂઢ થઈને મોહરાજા સામે લડવા જાય છે. જિવાત્મા અને મોહનીયકર્મની વચ્ચે અધ્યવસાયરૂપી બાણોનો વરસાદ થાય છે. આ ઘમાસાણ યુદ્ધમાં ક્યારેક મોહરાજા જીતે છે તો ક્યારેક જિવાત્મા જીતે છે. મોહરાજાના ૧૩ કાઠિયાં ઘણાં પ્રબળ હોય છે. પીઠ પાછળ વાર કરતા તેઓ ગોરીલા યુદ્ધ કરે છે અને વિષય-કષાયના રંગરાગમાં જીવને ફસાવી દે છે. પરંતુ આત્માની શક્તિ પણ અનંત છે. જો આત્મા પૂર્ણ પુરુષાર્થથી લડે તો જીતી જાય છે અને જીતી જાય તો કાયમ માટે મોહપાશથી મુક્ત થઈને, કેવલજ્ઞાન વગેરે પ્રાપ્ત કરીને મોક્ષમાં જતો રહે છે. પછી ક્યારેય પણ મોહરાજા સાથે લડવાની જરૂર પડતી નથી. આત્મા પૂર્ણ વિજયી બનીને અજરામર પદ પામે છે. આવી રીતે ભયંકર યુદ્ધમાં આત્માએ જીતવું જ જોઈએ.
સમસ્ત સંસાર એક યુદ્ધનું મેદાન છે. અનંતા જીવો એમાં લડે છે, પરંતુ ઘણીવાર હારી જાય છે. માટે જ મહાપુરુષોએ ધર્મોપદેશ આપીને અધ્યાત્મનો માર્ગ બતાવ્યો છે. આ માર્ગ પર ચાલવાથી જ જીવ વિજયી બનીને પરમધામ રૂપ મોક્ષને પામી શકે છે.
૯ : અંતિમ લક્ષ્ય કર્મક્ષય
