________________
( ૨ )
ફુલડાં મનેાહરળીયામણાં કીધાં, ત્યારે સુગંધરહિત અનાવ્યાં. તપસ્વીમાં ક્રોધ મુકયા. ગુલાબના પુષ્પને કાંટા ઉત્પન્ન કર્યા. વિધિના ન્યાય તે જુઓ ? મનુષ્યના અંતરમાં સારભૂત એવા વિદ્વત્તાના ગુણ પ્રગટ કર્યાં. ત્યારે એનામાં અભિમાનના દેાષ મુકયા !
શકરાચાર્ય વિક્રમની નવમી સદીમાં સમર્થ વિદ્વાન્ હતા. જોકે કુમારિલ ભટ્ટ એનાજ અદ્વૈતમતના ઉપાસક હતા, છતાં એની પ્રસિદ્ધિ સાંભળીને એની સાથે પણ વાદ વિવાદ કરવાને એની છઠ્ઠાના ચળવળાટ વધી પડયા. ઉતાવળી ગતિએ પ્રયાગ આવ્યા તા કુમારિલભટ્ટને અગ્નિનું શરણ લેતાં જોયા, પેાતાનાથી ખની શકે એટલી શક્તિના ઉપયાગ કરીને શકરાચાયે કુમારિલને સમજાવવાના પ્રયત્ન કર્યાં. પણ શકરાચા માં તા યાવન અને વિદ્યા એ બન્નેના મદ હતા. કુમારિલ વૃદ્ધાવસ્થાએ પહોંચેલા હાવાથી એનામાં કંઇક રેલતા, ગંભિરતા હતી. એને લાગ્યું હતુ કે પોતે જે કરે છે તે ફીકજ કરે છે. પછી અનેક કલ્પાંત કરો તાપણુ નિરૂપાય ?
ધ પશ્તી ચિતાનું શરણુ અગીકાર કરીને હારા મનુષ્યાની સમક્ષ કુમારિલે એવી રીતે પાપનુ પ્રાયશ્ચિત કર્યું. અને ઘણાય પશ્ચાત્તાપ થયા કે મે વિશ્વાસઘાત કર્યો, એ કાંઇ ઠીક કર્યું નહી. એ પશ્ચાત્તાપથી જ એણે પેાતાનુ શરીર અગ્નિદેવને અર્પણ કરી દીધું હતું.
માલિને અગ્નિમાં દહન થયેલા જોઇ શંકરાચાર્ય ને એની સુખ`તા ઉપર તિરસ્કાર માગ્યે. એને લાગ્યું કે કુમા
