Lexicographical Studies In Jaina Sanskrit

SR No.: 032134
Original Sutra Author: N/A
Author: B J Sandesara, J P Thaker
Publisher: Oriental Institute
Publication Year: 1962
Total Pages: 248
Language: English
Classification: Book_English
File Size: 17 MB

Page 74

त्रैविद्य
त्रैविद्यविद्
दण्ड
दण्डनायक
दण्डप्रणाम
दत्ति
दमनक
दर्भपुत्रक
दल
दश पूर्वधर
दशाकर्ष
दशाई
Vat
n.
m.
adj. a person knowing the three Vidyās viz. Logic, Grammar and Rhetoric. तत्र विजयपुरे कुन्तिभोजं नाम राजानं स्वयं त्रैविद्यत्रिदं विद्वत्प्रियं सदसि निषण्णं स द्वास्थानिवेदितो ददर्श । 64.10 - II. [These three subjects were considered the basic ones for a liberal education in mediaeval Gujarāta and hence words like त्रैविद्य, त्रैविद्यविद्, त्रैविद्यवेदिन् etc. are often found in Skt. literature composed in this region. There is a work called Traividyagoṣṭhi by Munisundarasūri. ]
tribute or fine. 61.4; 88.27; 89.8, 26, 29 ; 90.12, 17, 21; 92.9; दण्डपदे 90.14; अदण्ड दण्डन: 103.29. Vide PC. 121.18 Vide PC. दण्डाधिपति.
a military governor ?
m.
m.
f.
m.
68
n.
the group of three branches of knowledge viz. तर्क (Logic), लक्षण (Grammar) and साहित्य ( Rhetoric ). अस्माभिर्भवदन्तिके विद्य-षडावश्यक - कर्मप्रकृत्याद्यधीतम् । 113.26.
m.
m.
paying homage by lying prostrate on the ground. 35.3.
a gift. 48.16, 19;
m.
a type of flowering tree named Artemisia Indica ', known in Guj. as डमरो. 86.24.
a doll of Kusa grass. 8.12.
क्रमेण मन्दीकृतकर्णशक्तिः,
प्रकाशयन्ती च बलिस्वभावम् ।
कैर्नानुभूता सशिरःप्रकम्पं,
जरेव दत्तिस्तव वस्तुपाल ! ॥ 110. 18-19 ;
112.3; 116.29; 121.17. Vide PC. दाति.
stone (for constructing a temple ). उम्बरिणीपथेन प्रासादनिष्पत्ति योग्यं दलं द्विगुणमुपरि गिरेः प्रवेशयामास । 12214-15 दलिक n. आरासणादिदलिकाfन स्थलपथेन [ जलपथेन ] च तत्र तत्र प्राप्यन्ते । 109.26-27. दलवाटक n. a huge quantity of stones. ततो मत्री आरासणं गत्वा चैत्यनिष्पत्ति योग्य दलवाटकं निष्काशयत् । 122. II- 12.
adj. a Jaina monk possessing the knowledge of ten Purvas. 19.6-7. [ A Jaina technical term.] Vide चतुर्दशपूर्विन्, पूर्व. a lamp. दशाकर्षः पतङ्गस्य यत् 10.7.
the ten Yadava princes of Dwärikā of whom Samudravijaya was the eldest and Vasudeva the youngest (according to Jaina mythology ). दशाई मण्डपो पेनभवनादि 13.27-28 ; 85.13 ; दशार्द्दमण्डपारिकीर्तनानि 86.4. cf Old and Mod. Guj. दशार. Vide PC. दाशाई.
[1] to close, to shut. रात्रौ चित्रकूटे प्राकारकपाटयेोदन्तयोस्तदासन्ने सुप्तस्य परमहंसस्म शिरदिखना तैरतार्पितम् । 25.2-3 रिश्मविषुः कपाढसम्पुट ददी । 40.30 : गोपुर विस्वा... 126.23. of Guj बार देवा.