Lexicographical Studies In Jaina Sanskrit

SR No.: 032134
Original Sutra Author: N/A
Author: B J Sandesara, J P Thaker
Publisher: Oriental Institute
Publication Year: 1962
Total Pages: 248
Language: English
Classification: Book_English
File Size: 17 MB

Page 53

47
उपरि
उद् + V ग्रह
(causal) to collect revenues or to draw tributes. करमु
द्वाहयन्ति 120.29; उदाहयन्तो निषिद्धा: 120.30-31. Vide PC. उद्धाट
adj. open. तत्रोद्धाटे हट्टे उपविष्टान् 25.27%3 रात्रौ विपणीन् वणिजो न संवृणन्ति;
उद्घाटान् विमुञ्चन्ति 91.28. cf. Guj. उघाडां मूके छे. उद्वृत्त
adj. surplus, saved. वध्वाः पुनर्वैरभरात्कुलस्थादि कदशनं दत्तम् । वधूः पुनः
स्थाल्यामुद्वृत्तं पायसं प्रच्छन्नं गृहीत्वा...5.24; अहं हतश्चेत्तत्र तदा मन्मानु
षाणामुपरि कृपा करणीया । उद्वृत्तश्चेदहं तदा जितं जितम् । 50.25-26. उपदा
f. a present (offered to a king). 119.20 ; 120.2. Vide PC. उपयुक्त
adj. cautious and unswerving. प्रकटितावधूतरूपश्चरिष्याम्युपयुक्तः 18.
19-20. उपरि
ind. [1] beyond. तत्रैकं शकलं योजनत्रयोपरि न्यपतत् 68.30. [2] over and above. सत्रे सत्रे मिष्टान्नानि । [उपरि] ताम्बूलानि
[च] 109.19; उत्सवा उत्सवोपरि प्रास्फुरन् 104.19.
A Gujarati construction. cf. Guj. उपर. उपरिस्थायिन् m. a supervising officer, a superintendent. 122.16. उप +/लक्ष
to recognise. अक्षराण्युपलक्षितानि 30.29-30%; दृष्टास्तैस्तत्र सूरयः । उपलक्ष्य वन्दिताः। 31.22; प्रातरमूनि पद्यानि स्वयमामो ददर्श । वर्णान्
कवित्वगतिं च उपलक्षयामास । 39.3. cf. Guj. ओळखवू; Mar. ओळखणे. उपशमश्रेणि
f. a gradual process of removing the Karmans. 53.6. [A
Jaina technical term.] Vide क्षपकश्रेणि. Vide Abhidhāna
rajendra, II, pp. 10430-1047a for explanation. उपाश्रय
m. a Jaina monastory. 46.16, 17; 53.30; 75.12. [A Jaina
technical term.] Vide Abhidhānarājendra, II, p. 10474
for explanation. cf. Guj. उपासरो, अपासरो. उभाकर्णि
adv. on all sides, frequently; lit. : 'with both the ears'.
भवतः कीर्तिमुभाकर्णि समाकर्ण्य करुणरुदितव्याजेनात्मानं ज्ञापयित्वा त्वामहमु
पागमम् 69.28-29. --~उरस्थल
n. the bosom. 114.31. ਚਲਾਨ
adj. haughty, ill-mannered. 56.14. ऊपरवट
__m. N. of the horse of king Viradhavala of Dhavalakka ( mod.
Dholaka in Ahmedabad District). 104.4,25; 106.14,
15, 19, 26. -......... Vऊर्ध्व
to erect, to construct. तत्र सूत्रधारः शोभनदेवो मण्डपचतुःस्तम्भी
मूर्ध्वयितुमुपक्रमते 122.28-29. cf. Guj. ऊ, करवं. ऊर्ध्व/स्था....... --~--
[1] to remain in standing position. अथ ध्यानेनोर्ध्वस्तस्थौ
चिरम् 122.27. - [2] to wait. तेषां दैन्यं दृष्ट्वा मत्रिणाऽभाणि-अत्रैव स्थीयतामूः क्ष
II6.7. ...cf. Guj. ऊभु रहेQ in both these senses.