________________
શ્રી દેવચંદ્રજી કૃત ચોવીશી ભાગ : ૨ ગુણ છે. કારણ કે અન્ય સર્વ જીવદ્રવ્ય, પુદ્ગલ દ્રવ્ય, ધર્માસ્તિકાયાદિદ્રવ્યો, તથા તેના જે જે પર્યાયો છે. તે સઘળા પણ વિવક્ષિત જીવના નાસ્તિપર્યાયો કહેવાય છે. આમ હે પરમાત્મા ! અનંત અસ્તિપર્યાયો તથા તેનાથી અનંતગુણા નાસ્તિપર્યાયો આપશ્રીમાં વર્તે છે. શાસ્ત્રમાં જ કહ્યું છે કે
"ये यस्य समवेतास्ते तस्य स्वपर्यायाः प्रोच्यन्ते, अस्तित्वेन संबद्धास्ते च अनंताः, ये च घटादिगताश्चास्य पर्यायास्तेभ्यो व्यावृत्तित्वेन नास्तित्वेन સંવ તિ ”
જે પર્યાયો જે દ્રવ્યમાં સમવાયસંબંધથી રહેલા છે તે પર્યાયો તે દ્રવ્યના સ્વપર્યાય કહેવાય છે. કારણ કે તે પર્યાયો તેદ્રવ્યમાં સમવાયસંબંધથી જોડાયેલા છે આવા સ્વપર્યાયો અનંતા છે. તથા જે ઘટાદિમાં રહેલા ઘટાદિના સ્વપર્યાયો છે. તેનાથી આ દ્રવ્યની વ્યાવૃત્તિ હોવાથી નાસ્તિત્વપણે તે પર્યાયો પણ આ વિવક્ષિતદ્રવ્યમાં સંબંધવાળા છે માટે તે નાસ્તિપર્યાયો પણ તે વિવલિતદ્રવ્યમાં નાસ્તિપણે અસ્તિસ્વરૂપ છે.
અસ્તિપર્યાયો કરતાં નાસ્તિપર્યાયો અનંતગુણા છે ત્યાં કેવળજ્ઞાનના અસ્તિપર્યાયો અનંતા છે. જેમ કે અમૂર્તત્વ, વેતનત્વ, સર્વતૃત્વ, અપ્રતિપતિત્વ, નિરાવરપત્ર ઇત્યાદિ કેવલજ્ઞાનના અસ્તિસ્વરૂપ સ્વપર્યાયો અનંતા છે. તથા કેવલદર્શન આદિ બીજા અનંતગુણોના જે જે સ્વપર્યાયો છે તે તે સઘળા કેવલજ્ઞાનમાં નાસ્તિપણે રહેલા છે આ રીતે અસ્તિપર્યાય કરતાં નાસ્તિપર્યાય અનંતગુણા છે.
તથા જેમ કેવળજ્ઞાન અસ્તિ-નાસ્તિ પર્યાયોથી ભરપૂર ભરેલું છે તેવી જ રીતે કેવલદર્શન પણ પોતાના અસ્તિ-નાસ્તિ પર્યાયોથી ભરપૂર ભરેલું છે તેવી જ રીતે જીવદ્રવ્યમાં રહેલો ચારિત્રગુણ, સુખગુણ,
