________________
૧૩૦
શ્રી દેવચંદ્રજી કૃત ચોવીશી ભાગ : ૨ આ પ્રમાણે આ અપાદાનકારક અને સંપ્રદાનકારક સમજાવ્યું. હવે આધારકારક સમજાવાય છે.
પોત પોતાના ગુણોનો જે શુદ્ધ એવો આધાર છે તે દ્રવ્ય જ છે તેથી દ્રવ્ય તે સ્વગુણોની આધારતાવાળો પદાર્થ છે. સર્વે પણ દ્રવ્યોમાં પોતપોતાના ગુણો સદા રહેલા જ છે. પછી તે ગુણો આવૃત હોય કે ભલે અનાવૃત હોય પણ ગુણો છે ચોક્કસ, તેથી દ્રવ્ય તે ગુણોનું આધારકારક થયું.
ઉપર સમજાવ્યા પ્રમાણે જ્ઞાન દર્શન - ચારિત્ર, વીર્ય, દાન લાભ ભોગ ઉપભોગ અવ્યાબાધસુખ, અમૂર્તતા, અગુરુલઘુતા, અખંડતા નિર્મળતા, કત્તા પરિણામિકતા, વિગેરે ગુણ પર્યાયોનો આધાર જીવદ્રવ્ય છે તેવી જ રીતે સર્વદ્રવ્યોમાં સમજવું. ધર્માસ્તિકાયાદિ સર્વ દ્રવ્યો પણ પોતપોતાના ગુણોનો અને પોતપોતાના પર્યાયનો આધાર છે. આ આધારકારક સમજવું.
જીવદ્રવ્ય જેવું કત્તાનું અને ચેતનતાનું આધારદ્રવ્ય છે તેવું ધર્માસ્તિકાયાદિ દ્રવ્ય કર્તુતાનું અને ચેતનતાનું આધારદ્રવ્ય નથી. ગતિ સહાયતા ગુણનો આધાર જેવું ધર્માસ્તિક દ્રવ્ય છે તેવું ગતિ સહાયકતા ગુણનો આધાર ચેતનદ્રવ્ય કે અધર્માસ્તિકાયાદિ નથી.
' આ પ્રમાણે સર્વે પણ દ્રવ્યો પોતપોતાના ગુણધર્મોની તથા પર્યાયધર્મોની સત્તાવાળું છે. પોતપોતાના ગુણોની અને પર્યાયોની સત્તાનો આધાર છે. આમ સમજવું એ જ સુતત્ત્વ છે ઉત્તમ તત્ત્વ છે. આ આધારકારક સમજાવ્યું. | ૮ || આતમ આતમ કત કાર્ય સિદ્ધતા રે ||
તસુ સાધન જિનારાજ | પ્રભુ દીઠે પ્રભુ દીઠે કારજ રૂચિ ઉપજે રે પ્રગટે આત્મ સમ્રાજ || ઓલગડી | ૯ |
