________________
૧૧૨
શ્રી દેવચંદ્રજી કૃત ચોવીશી ભાગ : ૨
છે. હવેથી પોતાના આત્માનું પરમાત્મપણું જ પૂર્ણપણે બ્રહ્મસ્વરૂપ અને પૂર્ણ આનંદકારી પદ છે. તે જ દેખાયા કરે છે અને આ આત્મા ધીમે ધીમે તે તરફ વળ્યો છતો સ્વાભાવિક સુખસંપદા પામે છે. પોતાના જ અનંત ગુણોને પ્રગટ કરનારો બને છે.
સર્વથા કૃતકૃત્ય થઈને અક્રિય, અકંપ, અનંતચિક્તિમય, અરૂપી, અવ્યાબાધસુખે સુખી, આ જ આત્મા થાય છે. । ૫ ।। કારણ કારજ રૂપ, અછે કારક દશા રે, અછે કારક દશા રે વસ્તુ પ્રગટ પર્યાય, એહ મનમાં વસ્યારે, એહમનમાં વસ્યારે ॥ પણ શુદ્ધવરૂપ ધ્યાન, ચેતનતા ગ્રહે રે, ચેતનતા ગ્રહે રે II તવ નિજ સાધકભાવ, સકલ કારક લહેરે, સકલ કારક લહેરેાા
ગાથાર્થ ઃ- આત્મામાં જે છ કારક છે તે કારણસ્વરૂપ પણ છે અને કાર્યસ્વરૂપ પણ છે. વસ્તુના એટલે આત્માના આ પ્રગટ પર્યાય સ્વરૂપ છે. આ કારકચક્ર જ મારા મનમાં વસ્યું છે પરંતુ ચેતન એવો આ આત્મા જ્યારે શુદ્ધ સ્વભાવના ધ્યાન વડે શુદ્ધસ્વભાવને ગ્રહણ કરે છે ત્યારે જ પોતાના સાધકભાવને પામેલાં એવાં આ કારકચક્ર ચક્રવર્તીના ચક્રની જેમ કર્મ શત્રુઓનો નાશ કરીને પોતાની પરમોત્તમ સમાધિસ્વરૂપ નિર્મળ એવી સિદ્ધતાને વરે છે. ॥ ૬ ॥
વિશેષાર્થ :- આ છએ કારક પોતાનું આત્મસ્વરૂપ પ્રગટ કરવામાં કાર્યસ્વરૂપ પણ છે અને કારણસ્વરૂપ પણ છે કાર્યને નિપજાવવા રૂપે પ્રવર્તે છે માટે કારણસ્વરૂપ છે. તથા કાર્યસ્વરૂપે પ્રગટ પણ થાય છે માટે કાર્યસ્વરૂપ પણ છે. આ સર્વ કાર્ય કારણદાવ કર્તાને આધીન છે. કર્તા જે કાર્ય કરે છે તે કાર્ય કરણાદિ સામગ્રી વિના થાય નહીં.
તે માટે વસ્તુ એટલે આત્મા, તેનાં જે છ કારક તે પ્રગટ પર્યાય
