________________
શ્રી દેવચંદ્રજી કૃત ચોવીશી ભાગઃ ૧ કલ્યાણને તે પામે છે. આ ગાથામાં લખેલો સત્ય શબ્દ બન્ને બાજુ જોડવો. હેતુ સત્ય હોવાથી જો સત્યપણે બહુમાન કરાય તો તે જીવ અવશ્ય શિવરાજને પ્રાપ્ત કરે જ.
અહીં હેતુસત્યનો અર્થ એ છે કે અરિહંત પરમાત્મા આપણા મુક્તિસુખરૂપ કાર્યના સાચા કારણસ્વરૂપ છે. તેથી તેઓને સાચી રીતે આરાધતાં-સાચી રીતે બહુમાન કરતાં આ જીવ સંસારસાગર તરી જાય છે. આ લોકનાં સુખ, પરલોકનાં સુખ ઇન્દ્રિયોનાં સુખ અને માનપાનની આસક્તિનાં સુખો ઇત્યાદિ દુષિતભાવોને ટાળીને પોતાના આત્માના કલ્યાણને માટે ભગવાનના જ્ઞાનાતિશયાદિ ચાર અતિશયવાળા ભાવો તથા પ્રાતિહાર્યાદિની વિભુતિ જોઈને હૃદયથી શુદ્ધ બહુમાન કરે છે હૈયાના ભાવને ચઢતા પરિણામમાં રાખે છે તે જીવ અવશ્ય કલ્યાણને પામે છે.
અવતરણ - કોઈ પણ કાર્ય કરવામાં જો કે ઉપાદાન કારણ મુખ્ય છે. તો પણ બીજી વિવક્ષાએ નિમિત્તકરણની પ્રધાનતા પણ એટલી જ છે. તે સમજાવતાં કહે છે કે -
ઉપાદાન આતમ સહી રે, પુષ્ટાલંબન દેવ ! ઉપાદાન કારણપણે રે, પ્રગટ કરે પ્રભુસેવ II
જિનવર પૂજો રે. I 3 II ગાથાર્થ - જો કે ઉપાદાનકારણ આત્મા જ છે. પરંતુ વીતરાગદેવ એ પુષ્ટ આલંબન સ્વરૂપ છે. (એટલે કે પ્રબળ નિમિત્તકારણસ્વરૂપ છે.) પ્રભુની સેવા તે ઉપાદાનમાં ઉપાદાનકારણતા પ્રગટ કરે છે. ૩
વિવેચન :- કાર્ય જેમાં પ્રગટ થાય, અથવા જે કારણ પોતે કાર્ય રૂપે બની જાય તેને ઉપાદાન કારણ કહેવાય છે. જેમ કે ઘટ
