________________
૧૯૬
શ્રી દેવચંદ્રજી કૃત ચોવીશી ભાગ ૧ પરંતુ આગળ જતાં ત્યજવા લાયક પણ બને છે. કારણ કે આ જીવ જેટલો અનુકંપા આદિ ભાવોમાં જોડાયેલો રહે તેટલો સ્વભાવદશામાં જલ્દી આવી શકે નહીં જેમ કાદવથી ખરડાયેલા પગ કરતાં તેને ધોઈ નાખીએ તો ધોયેલો પગ સારો જરૂર કહેવાય. પરંતુ કાદવથી ખરડાયેલો જ ન હોય તે પગ, ખરડાઈને ઘોવાયેલા કરતાં જેટલો વધારે સારો કહેવાય તેટલો ધોયેલો પગ સારો ન કહેવાય. તેમ અહીં પણ પાપ બંધ કરતાં પુણ્યબંધ સારો પરંતુ નિર્જરા અને સંવર જેટલાં સારાં છે તેટલો પુણ્યબંધ સારો નહીં. કારણ કે પુણ્યબંધ પણ સોનાની બેડી તુલ્ય છે. આખર પણ એ તો કર્મબંધ જ છે.
ગૌતમસ્વામીજીને મહાવીર પ્રભુ ઉપરનો જે રાગ હતો તે ઘણા ઉપકારી ઉપર રાગ હતો. કોઈ દુષિત રાગ ન હતો છતાં પણ તે બંધનનો હેતુ બન્યો. ગૌતમ સ્વામી જેમને જેમને દીક્ષા આપે તેઓને કેવળજ્ઞાન થાય પરંતુ ગૌતમ સ્વામિને પોતાને ન થાય. આ રીતે શુદ્ધદશાની અપેક્ષાએ આ રાગ પણ બંધનકર્તા કહેવાય.
વીતરાગ પરમાત્માના ક્ષાયિકભાવવાળા ગુણોને અનુસરનારી જે પ્રવૃત્તિ થાય તે શુદ્ધભાવપૂજા જાણવી. આ પૂજા છેલ્લી આવે છે તે માટે અપ્રશસ્તરાગાદિભાવને કાઢવા પ્રશસ્તરાગાદિભાવોનું આલંબન લેવું, અને અપ્રશસ્ત રાગાદિ દૂર થયા પછી પ્રશસ્તરાગાદિભાવોમાંથી પણ સ્વયં દૂર થઈ જવું જેમ પગમાં લાગેલા કાંટાને કાઢવા માટે સોય નાખવાની (પરંતુ સોય પગમાં નાખવા જેવી છે. આમ નથી.) એટલે જ જેવો કાંટો નીકળી જાય એટલે તરત જ સોય પણ કાઢી જ નાખવાની હોય છે. તેમ અહીં સમજવું.
સંસારીભાવોનો રાગ ઘટાડવા માટે શ્રી વીતરાગપરમાત્મા ઉપર પ્રથમ રાગ કરવો. જેથી પરમાત્મા ત્રણભુવનના નાથ, પરમઈષ્ટ અત્યન્ત વલ્લભ લાગે. આમ તેમના તરફ આકર્ષાતાં સંસારિક ભાવોનો
