________________
દશમા શ્રી શીતલનાથ પરમાત્માનું સ્તવન
૧૬૭ અધિક અનંતની સંખ્યાવાળો છે. કારણ કે જેમ કેવળ જ્ઞાન વિશેષભાવોને જાણે છે તેમ કેવળ દર્શન સામાન્યભાવોને જાણવાના સ્વભાવવાળું છે. જેમ વિશેષભાવો અનંતાનંત છે. તેમ સામાન્યભાવો પણ અનંતાનંત છે. આ રીતે આ બન્ને ગુણો અપરિમિત અનંતભાવવાળા છે.
તથા સ્વભાવની રમણતા અને પરભાવની વિરમણતારૂપે ચારિત્ર-ગુણ પણ અનંતાનંત છે. તથા આશ્રવભાવોને અટકાવવા રૂપે સંવરભાવો પણ આપશ્રીમાં અનંતાનંત છે. આમ આગમશાસ્ત્રોથી સ્મૃતિગોચર થાય છે. તે વીતરાગપ્રભુ ! આપશ્રીનું તો સઘળુંય સ્વરૂપ અનંતુ અનંત છે. કેવળજ્ઞાની વિના કોઈ જોઈ શકે તેમ નથી તથા સમજી શકે તેમ પણ નથી. કહી શકાય તેમ તો છે જ નહીં. | ૪ ||
દ્રવ્યક્ષેત્ર ને કાલ ભાવ ગુણ, રાજનીતિ એ ચાર જી ! ત્રાસ વિના જડ ચેતન પ્રભુની, કોઈ ન લોપે કાર જી આપણા
ગાથાર્થ :- આપશ્રીના સર્વે પણ ગુણો અને સર્વે પણ પર્યાયો દ્રવ્યથી ક્ષેત્રથી કાળથી અને ભાવથી એમ ચાર પ્રકારની રાજનીતિથી પણ અનંતા અને અપરિમિત છે. સર્વે પણ જડ પદાર્થો અને ચેતનપદાર્થો કોઈ પણ જાતના ત્રાસ વિના (ભયવિના) સંપૂર્ણપણે પ્રભુની આજ્ઞા પાળે છે. આજ્ઞાનો જરા પણ કોઈ લોપ કરતા નથી. તે ૫ |
વિવેચન :- હે પરમાત્મા ! તમારામાં અનંતાનંત જ્ઞાન દર્શન ચારિત્ર અને વીર્યાદિ ઘણા ઘણા ગુણો છે. તે સર્વે પણ ગુણો દ્રવ્યથી ક્ષેત્રથી કાળથી અને ભાવથી વિચારીએ તો તેની કોઈ ગણના જ ન થાય તેવા અપરિમિત અનંતાનંત છે.
જેમ શામ દામ દંડ અને ભેદ આમ રાજનીતિ ચાર પ્રકારની હોય છે. પ્રથમ શાન્તિથી શત્રુરાજાને સમજાવવો તે શામનીતિ. તેમ છતાં તે ન માને ત્યારે દબડાવવો તે દામનીતિ, અને દબડાવવા છતાં
