________________
આઠમા શ્રી ચન્દ્રપ્રભ પરમાત્માનું સ્તવન
૧૩૯ ભાવસેવા પ્રગટ થઈ છે. એમ કહેવાય છે. આ યથાર્થ એવી ભાવસેવા હોવાથી સમભિરૂઢ નયથી ભાવ સેવા કહેવાય છે.
તથા જ્યારે મોહનીય કર્મ સર્વથા ક્ષય થઈ જાય છે અને બારમા ગુણઠાણે આ જીવ પહોંચે છે ત્યારે શુક્લધ્યાનના બીજા પાયા ઉપર આરૂઢ થયો છતો મોહના બધા જ વિકલ્પોથી રહિત થઈને સંપૂર્ણપણે નિર્વિકલ્પ સમાધિ અવસ્થાને જ્યારે આ જીવ પ્રાપ્ત કરે છે ત્યારે આત્મસાધનાની પૂર્ણતા પ્રગટ થાય છે તેથી ત્યારે એવંભૂતનયથી અપવાદ ભાવસેવા કહેવાય છે.
પ્રશ્ન : ચૌદમા અયોગી ગુણઠાણા સુધી આત્મસાધના ચાલુ જ છે તો ચૌદમે જ એવુભૂતનયથી આત્મસાધના કહેવી જોઈએ, અહીં બારમા ગુણઠાણે એવંભૂતનયથી આત્મ સાધના કેમ કહો છો ? હજુ તો સાધના બાકી છે.
ઉત્તર અયોગી ગુણઠાણે તો યોગનો સંપૂર્ણ અભાવ થવાથી સર્વસંવરભાવ – સંપૂર્ણપણે અનાશ્રવદશા વિગેરે ગુણો પ્રગટ થવાથી ઉત્સર્ગ ભાવસેવા પ્રગટ થાય છે અને આ પ્રકરણ તો અપવાદ ભાવસેવાનું ચાલે છે એટલે બારમા ગુણઠાણે જ અપવાદ ભાવસેવા પ્રગટ થાય છે. અપવાદ ભાવસેવાની આ અન્તિમ સિદ્ધિ દશા છે.
જ્યાં સુધી શ્રુતજ્ઞાનનું આલંબન છે અને ક્ષયોપશમભાવ છે ત્યાં સુધી અપવાદે જ ભાવસેવા કહેવાય છે. જ્યારે ક્ષાયિકભાવ આવે ત્યારે જ ઉત્સર્ગસેવા કહેવાય છે. અપવાદ ભાવસેવા એ કારણ છે. અને ઉત્સર્ગ ભાવસેવા એ કાર્ય છે.
આ પ્રમાણે અપવાદ ભાવસેવા ઉપર સાતનયો સમજાવવામાં આવ્યા છે. | ૫ |