________________
(૧૩)
తమైండలు తడుముడులుడులు ఎదురవుడు మనువులుముకుందువటువుండవులు
જ લોભનો કરૂણ અંજામ જ એક શેઠ પાસે વિશાળ સંપત્તિ હતી, છતાં ઇચ્છા એવી કે આનાથી પણ વધારે હીરા-મોતી -સોના-ચાંદી ભેગું કરું... પછી હાશ... જીવનની સફળતા માનીશ.... અને શેઠે રાત-દિવસ જોયા વગર તનતોડ મહેનત કરી.
લક્ષ્મી ભેગી કરવા લાગ્યા. શેઠને ચાર પુત્રો, પણ બધા ઉપર તેમને શંકા, કોઈની ઉપર વિશ્વાસ નહિ. તિજોરીની પાસે કોઈને જવા ન દે. તિજોરી પણ કેવી ? અંદર બેસીને પૈસા-હીરા-મોતી-ગણી શકાય તેવી મોટી બનાવેલી હતી. શેઠજી તિજોરી જુએ અને છાતી ઉપર હાથ રાખી જીવનનો અનુપમ આનંદ મેળવે. થોડા થોડા દિવસે શેઠ તિજોરીમાં જે મૂક્યું હોય તેની તપાસ કરવા બેસે, બીજું અંદર મૂકે અને મનથી આનંદ મેળવે.
છોકરાઓ-પુત્રવધૂઓ ધર્મી-સમજુ-દયાળુ-વિવેકી, તે બધા સમજાવે કે પિતાજી ! આ ધન-સંપત્તિ ભેગી કરીને શું કરશો? નસીબે ઘણું આપ્યું છે. તમારા હાથે સારા કામમાં આ લક્ષ્મીને વાપરો અને કોઈ સદકાર્ય કરો. આ ભવમાં જશ મળશે, પર ભવ માટે પુણ્ય બંધાશે, બાકી ભેગુ કરેલું કાંઈ સાથે આવશે નહિ.
.... પણ આ લોભી જીવ કોઈનું કહ્યું માને નહીં. પોતાના હાથે કંઈ જ વાપરે નહિ. ધન, સંપત્તિ માત્ર જોઈ જોઈને ખુશ થાય...
એક દિવસ શેઠ મીઠાઈ અને ગરમા-ગરમ ભજિયાં જમીને બપોરે નિરાંતે તિજોરી ખોલી અંદર બેસીને ધન-સંપત્તિ ગણવા લાગ્યા. તિજોરીનો દરવાજો થોડો આડો કર્યો જેથી કોઈ દેખી ન જાય કે તિજોરીમાં કેટલું ધન છે.
તિજોરીની સિસ્ટમ લેટેસ્ટ હતી. ઓટોમેટિક લોકવાળી તિજોરી હતી. લોભી શેઠે તિજોરીની કળ એક પણ દીકરાને બતાવી ન હતી. આજે વધારે ધન અંદર મૂકવાનું હતું તેના આનંદમાં દરવાજો ભૂલથી સહેજ વધુ દબાવવાથી તિજોરીનો દરવાજો ઓટોમેટિક બંધ થઈ ગયો... શેઠ તો લાઈટ-પંખા ચાલુ કરી ગણવા લાગી ગયા. ગરમીનો સમય... હવાની અવર-જવર નહીં ભજિયાં ખાવાથી લાગેલી ભારે તરસ. થોડીવારમાં શેઠને ગભરામણ થવા લાગી, શેઠે તિજોરી ખોલવા પ્રયત્ન કર્યો પણ કળો ફિટ થઈ છે. અંદરથી ખૂલે પણ ચાવીઓ બહાર રહી ગઈ છે. શેઠ અંદરને અંદર ગૂંગળાવા લાગ્યા... શ્વાસ રૂંધાવા લાગ્યો.. અંદર રાડા-રાડ કરવા લાગ્યા પણ કોણ સાંભળે ? શેઠને વહાલી વસ્તુઓ સામે હતી પણ કરવાની શું...? આ સમયે શેઠે કાગળમાં લખ્યું કે અત્યારે મને જો કોઈ વ્યક્તિ એક ગ્લાસ પાણી આપે તો તેને મારી સઘળીએ સંપત્તિ આપવા તૈયાર છું. પણ તેની દીનતાનો કોઈ પ્રતિસાદ મળ્યો નહીં... આખરે થોડી ક્ષણોમાં શેઠે પ્રાણ છોડી દીધા.
આ બાજુ સાંજ પડી. શેઠ જમવા ન આવ્યા. થોડી રાહ જોઈ પછી બધે તપાસ કરી પણ શેઠનો પત્તો ન મળે. એક દિવસ... બીજો દિવસ થયો... પરંતુ શેઠ ન મળ્યા તે ન જ મળ્યા અંતે ઘરના બધાએ નક્કી કરી છાપામાં ફોટા આપ્યા
રંતુ ક્યાંય શેઠનો પત્તો ન લાગ્યો. આખરે થોડા દિવસો પછી છોકરાઓએ નક્કી કર્યું કે બાપાની સંપત્તિ ભરેલી તિજોરીની તપાસ કરીએ. ચાવી ન મળી, છેવટે માણસ બોલાવી તિજોરીને તોડીને ખોલી તો આશ્ચર્ય !!! ભયંકર બદબૂ મારતું શેઠનું “શબ” બંધ તિજોરીમાં હતું. ઘરના બધા છક થઈ ગયા... આ.... શું...? મર્યા પછી બાપની ઇજ્જત સાચવવા દીકરાઓએ ગુપ્ત રીતે શબની અંતિમવિધિ કરી પરિવારજનો એ સંપત્તિ શુભકાર્યોમાં વાપરવાની શરૂઆત કરી. શબની પાસે પડેલી ચિઠ્ઠી વાંચી આશ્ચર્ય થયું... “એક ગ્લાસ પાણીની કિંમત કેટલી?”
આ છે ધન પ્રત્યેના અતિરાગનો કરૂણ અંજામ આપી ધનની મૂર્છાથી વ્યક્તિ પરિવારનો પ્રેમ, પ્રસન્નતા, ઘરની શાંતિ ખોઈ બેસે છે અને ધનની મૂછથી આ ભવ અને પરભવ બંને બગાડે છે... બાળકો: ૧. જોયું ને! અતિ લોભનો કરૂણ અંજામ કેવો આવે છે !
૨. સંપત્તિને ભેગી કરવા કરતાં તેનો સઉપયોગ કરવો જોઈએ. ૩. મનમાં અતિલોભ થઈ જાય પછી ઘરની વ્યક્તિઓનો પણ વિશ્વાસ ગુમાવી દેવાય છે.