________________
(૪૧) વસ્તુ મેળવવાની તેને ઈછા હોવાથી તેના મનમાં કલેશ રહ્યા કરે છે અને તેથી તેને શાંતસુખ પ્રાપ્ત થતું નથી. તેજ કારણથી તેની પાસે કાંઈ પણ વસ્તુ નહીં છતાં તે અપરિગ્રહી કહેવાય નહીં. વળી દ્રવ્ય ક્ષેત્ર કાળ અને ભાવની સામગ્રી વિદ્યમાન છતાં તૃષ્ણ વિનાના મનવાળાને ચિત્તની સ્થિરતા હોવાથી શાંતસુખની પ્રાપ્તિ થાય છે. તે જ હેતુને લીધે માત્ર ધર્મના ઉપકરણોને રાખનારા અને શરીર તથા ઉપકરણેમાં પણ મમતારહિત એવા સાધુઓને જ અપરિગ્રહવ્રત હોય છે..
ઘોડાને ઘણું આભૂષણો પહેરાવેલાં હોય તે પણ તેમાં જેમ તેનું નિ:સ્પૃહીપણું છે, તેમ ધર્મના ઉપકરણવાળા પરંતુ તે ઉપર મૂચ્છ વિનાના એવા મુનિને નિ:સ્પૃહીપણું છે. તેથી તેવી રીતે ધર્મના ઉપકરણે રાખનારા મુનિને પરિગ્રહપણાને દોષ નથી.
ઉપર પ્રમાણે પોતે પરિગ્રહ રાખે નહીં, બીજા પાસે રખાવે નહીં અને પરિગ્રહ રાખનારની અનુમોદના કરે નહીં એવા તે ગુરૂ છે.
પાઠ ૪૭ મે. -
ચાર કષાય વિ
( સયા એકત્રીશા) કય એટલે સંસાર તણે જે આય-લાભને આપે જેહ, ચાર કષાય કહ્યા જિનરાજે જન્મ મરણના કારણ હ; શબ્દ તણે જે મર્મ વિચારે કર્મ વિદારે ધારી ઉજાસ, તે ગુરૂભક્તિ કરે ભવિ ભાવે હર્ષ ધરી હરવા ભવવાસ. ૧
